Stokersverlaat
Appelscha
De Opsterlandse Compagnonsvaart is genoemd naar “De Gezamenlijke Compagnons van de Opsterlandsche en Ooststellingwerfsche Veenen en Vaerten”, kortweg de “Compagnons” geheten. Deze betrof feitelijk de Friese familie Lycklama à Nijeholt. Opeen...
Hier schon mal ein Vorgeschmack
De Opsterlandse Compagnonsvaart is genoemd naar “De Gezamenlijke Compagnons van de Opsterlandsche en Ooststellingwerfsche Veenen en Vaerten”, kortweg de “Compagnons” geheten. Deze betrof feitelijk de Friese familie Lycklama à Nijeholt. Opeenvolgende generaties daarvan werden rijk door deelname aan grote veenontginningen. Familieleden vormden, samen met andere particuliere veenbezitters, een Compagnie of vennootschap.
In de 18e en 19e eeuw was groot transport over water de meest gebruikte vorm. Voor het handig afvoeren van de turf was dus een vaarwater nodig. Daarom werd in de 19e eeuw de reeds tot Donkerbroek doorlopende vaart in etappes verlengd, eerst tot Oosterwolde-Venekoten. Pas toen de veenontginning een grote vlucht nam in Appelscha en Fochteloo werd de vaart doorgetrokken naar Appelscha en verder tot aan de Fries-Drentse grens. Rond 1817-1819 werd Appelscha bereikt. Daar werd, vanwege het verval van bijna 2 meter, deze houten sluis gebouwd. Die is in 1890 vervangen door een stenen versie. De officiële naam is thans “Stokersverlaat’’.
Naast de in 2020 volledig gerestaureerde en nog altijd handbediende sluis ligt nu een elektrisch bediende brug die bij deze gelegenheid eveneens in zijn geheel werd vernieuwd.
