Orte
4633 bis 4656 von 5235 Ergebnisse
-
Pizzaria Pompeï
Pizzaria Pompeï
vanaf jouw locatie
-
Passiflora
Passiflora
vanaf jouw locatie
-
-
Kooistra Kuiper Fietsverhuur
Kooistra Kuiper Fietsverhuur
vanaf jouw locatie
-
Die Sint Vituskerk in Blauwhuis
Die Sint Vituskerk in Blauwhuis
vanaf jouw locatie
-
Die Friesische Wasserlinie
Die Friesische Wasserlinie
vanaf jouw locatie
-
Openluchtzwembad Haulewelle
Openluchtzwembad Haulewelle
vanaf jouw locatie
-
Firdgum: terpen en zoden
Firdgum: terpen en zoden
(beluister hier het audioverhaal)
Stel je het jaar 700 voor. De dijk die je in de verte ziet, bestaat nog niet. Twee keer per etmaal stroomt de zee via geulen en prielen het land in. En tijdens de herfst en winter komt het water soms gevaarlijk dichtbij. Een ramp? Dat valt meestal mee, want de mensen wonen op heuveltjes die ze in de loop van de eeuwen hebben gemaakt: terpen. Het is de oudste manier om droge voeten te houden.
Dit dorp Firdgum bestond ook uit een aantal terpen, die op de hoger gelegen kwelderwallen waren aangelegd. Bij de kerktoren kun je goed zien dat er later afgravingen zijn geweest: de vruchtbare terpaarde werd in de negentiende eeuw duur verkocht.
De mensen die hier woonden leefden mét de zee. Die zee was wel een voortdurende bedreiging, maar het eindeloze komen en gaan van zout water bood ook kansen. Zo zorgde de zee voor vruchtbare landbouwgrond en een natuurlijk ophoging van het landschap rondom de terp, doordat er steeds laagjes slib achtergebleven als het water zich terugtrok.
Zulke laagjes slib kun je ook duidelijk zien in het door archeologen en vrijwilligers gereconstrueerde zodenhuis van terpbewoners, waarvoor zoden uit buitendijks land zijn gestoken. De zoden die terpbewoners voor hun gebouwen gebruikten waren sterk en compact, en bovendien voorhanden in de boomloze kuststreek. En, niet onbelangrijk: de zodenhuizen deden vermoedelijk in comfort niet onder voor houten huizen.
Dijken, in de verte te zien, zorgden er vanaf de elfde eeuw dat de zee definitief wegbleef. Lekker veilig. Maar de druk van de zee op het land neemt toe door de hoge dijken, en het land hoogt zich niet meer vanzelf op. Een dijkdoorbraak zal daarbij gigantische impact hebben. Misschien kunnen nog wat van onze voorouders leren, zeker met het oog op duurzaamheid en klimaatverandering.
Ingesproken door:
Jan Ketelaar werkt in woord en beeld. Zo schrijft hij teksten en gedichten, maar maakt ook sculpturen in zijn loods in Drachten. Ter gelegenheid van de 400-jarige betrekkingen tussen New York en Nederland organiseerde Joop in 2009 het New Island festival. Jan benaderde hem omdat hij vond dat zijn beeld "De staat van Nederland" daarheen moest. “Toen zei hij "goed plan, dat gaan we regelen" en sindsdien is er een samenwerking ontstaan. We waren vrienden zonder dat uit te spreken. Zonder Joop hadden de beelden niet in Holwerd gestaan.
Joop was een stille kracht en stimulator, hij hield worsten voor waar ik hard achteraan rende.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
vanaf jouw locatie
-
-
Schaaf City Theater
Schaaf City Theater
vanaf jouw locatie
-
De Knolle en de Geitenmeijerij
De Knolle en de Geitenmeijerij
vanaf jouw locatie
-
Vakantiehuis het Zeeroosje
Vakantiehuis het Zeeroosje
vanaf jouw locatie
-
Aanlegplaats Wier | Wierzijlsterrak
Aanlegplaats Wier | Wierzijlsterrak
vanaf jouw locatie
-
Afsluitdijk Wadden Center
Afsluitdijk Wadden Center
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Brug Uitwellingerga
Brug Uitwellingerga
vanaf jouw locatie
-
B and Be Happy
B and Be Happy
vanaf jouw locatie
-
Hotel Cafe 't Anker
Hotel Cafe 't Anker
vanaf jouw locatie
-
Koetshuis & Biologische Boerderij de Hoop
Koetshuis & Biologische Boerderij de Hoop
vanaf jouw locatie
-
Jachthaven Jutrijp
Jachthaven Jutrijp
vanaf jouw locatie
-
Biologisch tuinbouwbedrijf Jochum de Boer
Biologisch tuinbouwbedrijf Jochum de Boer
vanaf jouw locatie
-
Café Hulst
Café Hulst
In deze nog nauwelijks herkenbare boerderij uit 1881 werd het vroegere “café Wed. R. Zwart” gerund. In 1921 aanmerkelijk verbouwd tot café-restaurant door de toenmalige nazaat en uitbater, Jan Zwart. Het etablissement heette toen Café Zwart. Deze uitspanning is vooral ook bekend door de stakingsbijeenkomsten eind 19e eeuw.
Janke van Vondel, oud 64 jaar, arbeidster uit Appelscha, is de enige vrouw die in de parlementaire enquête over de veenderijen – zowel in Fryslân, Groningen als Drenthe – aan het woord komt. Zelf werkt ze niet meer in het veen, dat kan ze niet meer. Maar tot haar zestigste heeft ze dat altijd gedaan. Ze geeft de commissie onomwonden haar mening. “Waar is de plaats der vrouw? Thuis! Dan kregen de kinderen betere opvoeding en beter onderwijs. Nu eens verbrandt er een kind, dan weder verdrinkt er een. Dat kan voorkomen worden.” Een dergelijk citaat geeft reeds aan hoe erbarmelijk de omstandigheden waren waaronder destijds mannen, vrouwen en kinderen in de Ooststellingwerver venen hun werk moesten verrichten. Het ging om lange werkdagen, zwaar werk en slechte verdiensten, waarbij de lonen niet vooraf waren vastgelegd. De arbeiders wisten niet precies wat ze het komend veenseizoen zouden verdienen en legden zich er bijvoorbeeld knarsetandend bij neer dat turven per stok werden gerekend, zonder te weten wat deze maat officieel inhield.
Ook de vakbondsredevoeringen van Pieter Jelles Troelstra in Café Zwart zijn legendarisch. En ook diens bemoeienis met de broodstaker Bruinsma is een bekend gebeuren. Troelstra zou in 1893 met de Appelschaster veenarbeiders te maken krijgen, toen hij Bruin Tjibbes Bruinsma voor de rechtbank verdedigde. Deze was voor zijn optreden bij de stakingen van 1888 uit zijn huis gezet, zou de eerstvolgende jaren in zijn eigen dorp geen werk meer vinden en moest eerst in de Drentse venen en daarna in Duitsland zijn brood verdienen. Voor zijn interventie bij de armmeesters – hij zou de armvoogd hebben gedwongen brood te geven en een veldwachter met de dood hebben bedreigd – kreeg hij 15 maanden cel, de briljante verdediging van Troelstra ten spijt. Het gevolg was wel, dat progressieve liberalen zich gingen bemoeien met de armoede in Friesland en de vervolging van socialisten en arbeiders- en stakingsleiders. Ook hier: resultaat op langere termijn.
vanaf jouw locatie
-
-
Zwemtrap Laaksum
Zwemtrap Laaksum
vanaf jouw locatie
-
Theaterkerk Nes
Theaterkerk Nes
vanaf jouw locatie
-
Teroelster Sipen
Teroelster Sipen
vanaf jouw locatie
-
Klipper De Hoop
Klipper De Hoop
vanaf jouw locatie
-
Luxe Vakantie Friesland
Luxe Vakantie Friesland
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
