Orte
3673 bis 3696 von 5118 Ergebnisse
-
Fer Koffie
Fer Koffie
vanaf jouw locatie
-
Camping en Jachtwerf De Poel
Camping en Jachtwerf De Poel
vanaf jouw locatie
-
Psychiatrische zorg in oorlogsomstandigheden
Psychiatrische zorg in oorlogsomstandigheden
Het Psychiatrisch Ziekenhuis (de PZ) in Franeker was en is een begrip in Friesland. Tijdens de bezetting moest het, naast de achthonderd eigen patiënten, ook bewoners van twee andere instellingen onderdak bieden. De bezetters hadden hun gebouwen gevorderd. Ook andere oorlogsslachtoffers, waaronder evacués uit Limburg, werden opgevangen en verzorgd. En was de TBC-afdeling een ideale plek voor onderduikers.
In de laatste oorlogsmaanden voorzien de keukens van het ziekenhuis al die mensen, en ook nog een groot deel van de Franeker bevolking, van eten.
In 1930 is ten westen van de stad een gloednieuwe en moderne huisvesting verrezen, Groot Lankum genaamd. Het oude onderkomen in de binnenstad (het “Binnengesticht”) blijft daarnaast ook in gebruik. De behandeling van psychiatrische aandoeningen staat nog in de kinderschoenen, medicijnen zijn er nog niet. Patiënten liggen de hele dag in bed, niets te doen.
Het ziekenhuis heeft een TBC-afdeling, die vanwege het besmettingsgevaar geïsoleerd is van de rest van het gebouw. Dat maakt het een perfecte onderduikplaats, de bezetter staat niet te trappelen om daar te controleren . . .
Het is februari 1943 als de Duitsers het Psychiatrisch Ziekenhuis Vogelenzang in Bennebroek vorderen. 369 Patiënten en 100 medewerkers moeten weg en worden met treinen naar Franeker overgebracht. De Franeker patiënten uit het Binnengesticht verhuizen naar de grote zolderverdieping van het nieuwe Groot Lankum, om plaats te maken voor de gasten. De ruimte is veel te krap, maar er is geen keuze.
Als de geallieerde opmars het zuiden van Nederland bereikt, stagneert het front en is vooral de provincie Limburg een tijdlang strijdgebied. Bewoners moeten worden geëvacueerd. In januari 1945 arriveert een trein vol mensen uit Roermond en omgeving na een barre reis verzwakt en hongerig in Franeker. Voordat ze kunnen worden ondergebracht bij gastgezinnen in de omliggende dorpen, worden ze door de medewerkers van de PZ verzorgd en van eten voorzien. Zieken worden opgenomen in het toch al overvolle ziekenhuis.
Alsof het allemaal nog niet moeilijk genoeg is, komen er op 27 maart 1945 ook nog eens 528 patiënten met hun verplegers van het Psychiatrisch Ziekenhuis Dennenoord uit Zuidlaren bij. De panden daar moeten op last van de bezetters op stel en sprong worden ontruimd, want er moet een Duits noodhospitaal in worden gevestigd. De keukens van de PZ moeten alle zeilen bijzetten om de vele monden te voeden. Gelukkig is men eerder al begonnen met het verbouwen van grote hoeveelheden groenten op de terreinen en worden er veertig varkens gehouden voor de vleesbehoefte. Boeren uit de omgeving leveren aardappelen en rapen. Per dag gaat er 3600 kilo aan aardappelen doorheen.
In de allerlaatste dagen voor de bevrijding van Franeker, die uiteindelijk op 15 april plaatsvindt, komt er nog een Duitse order om de PZ te ontruimen, om plaats te maken voor gewonde Duitse soldaten. Maar zover komt het niet meer, de Canadese bevrijders zijn al in aantocht en de bezetters vertrekken halsoverkop.
Een televisiedocumentaire van Omrop Fryslân (deels Friestalig) over de PZ in oorlogstijd ziet u hier.
vanaf jouw locatie
-
-
Alpherbosch & Grote Vijver
Alpherbosch & Grote Vijver
vanaf jouw locatie
-
De Stadsherberg
De Stadsherberg
vanaf jouw locatie
-
Hegewiersterfjild - It Hegewierster Fjild - Vogelkijkhut
Hegewiersterfjild - It Hegewierster Fjild - Vogelkijkhut
vanaf jouw locatie
-
Voorstraat 40
Voorstraat 40
vanaf jouw locatie
-
Bella Roma
Bella Roma
vanaf jouw locatie
-
Survivallen in De Knipe
Survivallen in De Knipe
vanaf jouw locatie
-
-
Monument Gaele Visser
Monument Gaele Visser
Am 2. Mai 2015 wurde hier ein Denkmal für den friesisch-kanadischen Soldaten Gaele Visser enthüllt, der 1920 in Haskerhorne geboren wurde und 1930 nach Kanada auswanderte. Gaele Visser meldete sich 1942 beim kanadischen Militär und zwar beim Algonquin Regiment. Er kämpfte bei der Befreiung Westeuropas und fiel am 23. April 1945 in der Nähe von Oldenburg (Deutschland).
Seine letzte Ruhestätte befindet sich auf dem kanadischen Kriegsgräberfriedhof Holten. Das Denkmal enthält Informationen sowohl über sein Privatleben als auch über seine militärische Karriere.
vanaf jouw locatie
-
-
Kampeerboerderij Hettinga
Kampeerboerderij Hettinga
vanaf jouw locatie
-
Paard & Tuin Harstahof
Paard & Tuin Harstahof
vanaf jouw locatie
-
Cafe de Pastorie
Cafe de Pastorie
vanaf jouw locatie
-
Workumer Buitenwaard - Observatietoren
Workumer Buitenwaard - Observatietoren
vanaf jouw locatie
-
Yachtcharter De Drait Woudsend - Kotterjacht Ryanne
Yachtcharter De Drait Woudsend - Kotterjacht Ryanne
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Beach Resorts Makkum - Appartement Residence Sudersee 4 personen
Beach Resorts Makkum - Appartement Residence Sudersee 4 personen
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Snoozz Hotels - Comfort kamer met pantry
Snoozz Hotels - Comfort kamer met pantry
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Herberg de Gekroonde Leeuw
Herberg de Gekroonde Leeuw
vanaf jouw locatie
-
Under de Wol - Boerderij appartement Fjouwer
Under de Wol - Boerderij appartement Fjouwer
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Sint-Augustinuskerk
Sint-Augustinuskerk
vanaf jouw locatie
-
Hoofdstraat Oost 49
Hoofdstraat Oost 49
vanaf jouw locatie
-
Schritsen 10
Schritsen 10
vanaf jouw locatie
-
Gedicht: Bekentenis | Johan Veenstra
Gedicht: Bekentenis | Johan Veenstra
BEKENTENIS
Doej’ et me op die zuver wat
zoele dag bi’j de meitied verteld
hadden, veraanderde de kille
waorhied et leven zomar iniens
in een wippelig spullegien.
De koekoek vergat op slag zien
naeme en an de raand van de
boswal verscheuten sepiepen
en birken schrikachtig van kleur.
Ik ston mit lege hanen, zag et
witte winterlaand weer veur me,
dat kracht en eigenweerde gaf.
Onder de beriepte bomen mit
et had beschosselde grös kon
ik eindelik wezen wie a’k was.
Mar deur iene brieke schoeverd
kan ’k now mien grip kwietraeken
op ’e gladde baene van et leven.
vanaf jouw locatie
-
-
De Mouterij Franeker
De Mouterij Franeker
vanaf jouw locatie
