Vaarroute 't Bildt | kort
Let op: vanaf ca. juli minder goed bevaarbaar i.v.m. waterplanten.
Ontdek de betoverende waterwegen van 't Bildt met onze korte vaarroute, perfect voor SUP, kano en sloep. Deze prachtige route start vanaf de aanlegplaats in het schilderachtige Oudebildtzijl, dicht bij het Toeristisch Overstappunt (TOP).
Begin je avontuur door de iconische Sluis van Ouwe Syl te passeren, met de brug bekend als de Pyp. Vanaf hier vaar je op de serene Ouwe Rij en sla je rechtsaf naar de Ouwe Faart. Geniet van het uitzicht op de historische Oudebildtdijk, de langste bewoonde dijk van Nederland. Bewonder de typische dijkhuisjes en monumentale boerderijen die dit gebied zijn unieke karakter geven. Deze dijk heeft een verhaal te vertellen, en jij vaart erlangs!
Voorbij Nij Altoenae …
Let op: vanaf ca. juli minder goed bevaarbaar i.v.m. waterplanten.
Ontdek de betoverende waterwegen van 't Bildt met onze korte vaarroute, perfect voor SUP, kano en sloep. Deze prachtige route start vanaf de aanlegplaats in het schilderachtige Oudebildtzijl, dicht bij het Toeristisch Overstappunt (TOP).
Begin je avontuur door de iconische Sluis van Ouwe Syl te passeren, met de brug bekend als de Pyp. Vanaf hier vaar je op de serene Ouwe Rij en sla je rechtsaf naar de Ouwe Faart. Geniet van het uitzicht op de historische Oudebildtdijk, de langste bewoonde dijk van Nederland. Bewonder de typische dijkhuisjes en monumentale boerderijen die dit gebied zijn unieke karakter geven. Deze dijk heeft een verhaal te vertellen, en jij vaart erlangs!
Voorbij Nij Altoenae sla je rechtsaf op de Kouwe Faart en vaar je richting Zwarte Haan. Voor het gemaal sla je opnieuw rechtsaf de Nije Faart op. Hier kun je je bootje aanleggen om te genieten van het adembenemende uitzicht over UNESCO Werelderfgoed de Waddenzee, of een hapje en drankje nuttigen bij het lokale restaurant.
Na een verfrissende pauze vervolg je je tocht via Nieuwe Bildtzijl, en keer je ontspannen terug naar het charmante Oudebildtzijl.
Deze korte vaarroute biedt een perfecte mix van natuur, historie en ontspanning. Ideaal voor een dagje uit met SUP, kano of sloep. Ontdek 't Bildt op een unieke manier en geniet van alles wat deze prachtige regio te bieden heeft. Vaar met ons mee en beleef een onvergetelijke ervaring op het water!
Liever zelf niet varen? Geen probleem bij het lokale cafe kun je een praamtocht boeken, een schipper vaart dan deze route. Of ga met een eigen sloep. Let wel op: sommige bruggen zijn vrij laag en vanaf juli zijn de vaarwegen minder goed bevaarbaar i.v.m waterplanten aangroei.
Bruggen in Friesland
Op deze route kom je een aantal bruggen tegen, die desgewenst voor je geopend kunnen worden. Raadpleeg de Watersport App van de Provinsje Fryslân om de hoogte en de bedieningstijden van de bruggen te controleren. Sommige bruggen kun je ook zelf bedienen met hulp van deze Watersport App.
Duurzaam varen
Tanken? Kies blauwe diesel. Of ga met een electrische boot op pad. Iets lekkers voor onderweg? Prima, maar let op dat lege verpakkingen niet overboord waaien. En kom je onderweg zwerfvuil tegen? Neem het dan mee aan boord. Lees meer over duurzame watersport in Friesland.
Vaarwegen informatie
De route is een vaarweg gedeeltelijk in de categorie E, hier kunnen boten met een diepgang tot 1 m. komen en gedeeltelijk niet geclassificeerd. Let op: vanaf ca. juli minder goed bevaarbaar i.v.m. waterplanten.
Alternatieve routes
Nog meer zien van 't Bildt? Maak je rondje dan groter en volg deze route
Das wirst du sehen
TOP Oudebildtzijl
Vanaf Toeristisch Overstappunt Oudebildtzijl kan je 't Bildtse land, de Waddenkust en de akkerlanden verkennen.
Aanlegplaats Oudebildtzijl | Kadijkstervaart
In dit authentieke dorp kun je de boot gratis aanleggen aan de Kadijkstervaart ter hoogte van de Van Albadaweg.
Aanlegplaats Oudebildtzijl | Kadijkstervaart
Aanlegplaats Oudebildtzijl | Kadijkstervaart
Van Albadaweg
9078 VS Oudebildtzijl
Oudebildtzijl (Ouwe-Syl)
Welkom in Ouwe-Syl, daar waar het goed toeven is. Kom en ontdek dit bijzondere plekje, geniet van de rust en gemoedelijkheid, maak kennis met de vriendelijke inwoners, en zet de tijd even stil.
De sluis van Ouwe Syl
Waar anders dan hier spreek je af met dorpsgenoten? Op de 'pyp' natuurlijk: de brug over de zijl, de sluis. De sluis is het natuurlijke middelpunt van Oudebildtzijl.
De sluis van Ouwe Syl
(beluister hier het audioverhaal)
Waar anders dan hier spreek je af met dorpsgenoten? Op de 'pyp' natuurlijk: de brug over de zijl, de sluis. De sluis is het natuurlijke middelpunt van Oudebildtzijl. Het dorp dankt zijn ontstaan én naam aan de sluis. In het Bildtse dialect dat hier gesproken wordt: Ouwe Syl.
De sluis – van hout - wordt in 1507 in de pas aangelegde vijftien kilometer lange dijk getimmerd en is onderdeel van een grootschalige inpoldering. 'Skep foor skep' veroveren arbeiders hier land op zee, de vroegere monding van de Middelzee om precies te zijn. De sluis, op de plek waar de Oude Rij in zee stroomt, zorgt voor afwatering van de vruchtbare polder. Schepen kunnen via de schutsluis naar de Waddenzee en terug landinwaarts. Aanleggen kan bij de kolk, een klein haventje achter het café.
Een eeuw later, rond 1600 is alweer land aangeslibd en komt er een nieuwe afwateringssluis twee kilometer noordwaarts: de Nije Syl (de nieuwe zijl, sluis), waar ook een gehucht ontstaat. Het dorp met de oude sluis verandert dan van Bildtsyl naar Ouwe-Syl.
Toch is de sluis van het oude Bildt nog steeds onderdeel van de waterkering. De dijk functioneert namelijk nog als slaperdijk, een reservedijk dus. De eikenhouten deuren die je in de sluis ziet hangen kúnnen het water tegenhouden. Ze zijn in 2006 geplaatst omdat de oorspronkelijke deuren waren verdwenen. Tot die tijd lagen er tientallen balken achter het café, die in geval van nood in de sluis geschoven konden worden.
De Sylsters zullen tegenwoordig niet wakker liggen van hoog water. Een paar eeuwen geleden was dat wel anders. Als er tijdens Kerst 1717 een stormvloed over de kust raast bijvoorbeeld. Het zoute zeewater dreigt de polders in te stromen en de sluis begeeft het bijna. De heldhaftige timmerman Krelis Anne laat de Sylsters als de wiedeweerga een huis afbreken en het puin in de sluis storten. Het dorp is gered, net als het achterland. Iemand die goed bevelen uit kan delen staat hier op 'e Syl nog altijd bekend als iemand die 'ken kommendere als Baas Krelis.'
Ingesproken door:
Als architect leeft Alex van de Beld tussen twee werelden; de wereld van het landschap en de natuur, met daarnaast de wereld van de kunst en de cultuur. Alex werkt al zijn hele leven om die werelden te verbinden. Dat is volgens hem nu meer dan ooit nodig, willen we een nieuwe toekomst ontwerpen.
Alex leerde Joop Mulder in de aanloop naar 2018 kennen. “Joop was iemand die verschillende culturen bij elkaar bracht, zoals een sluis water met elkaar verbindt. Dat is meer en meer nodig om een inspirerende leefomgeving te maken waarin iedereen zijn plek vindt. Daarom zullen we Joop Mulder missen. Maar we gaan met zijn mentaliteit, creativiteit en zijn sense of place aan de slag voor het landschap van de toekomst.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Aanlegplaats Oudebildtzijl | Oude Rijd
In dit authentieke dorp kun je de boot gratis aanleggen aan de Oude Rijd ter hoogte van de Leijsterstreek.
Aanlegplaats Oudebildtzijl | Oude Rijd
Aanlegplaats Oudebildtzijl | Oude Rijd
Leijsterstreek
9078 WB Oudebildtzijl
Oudebildtdijk
De historische Oudebildtdijk langs de Friese Waddenkust in Noardwest Fryslân biedt een dijk met een verhaal. Een markante dijk, kenmerkend door zijn typische dijkhuisjes en monumentale boerderijen.
Nij Altoenae
Pittoresk dorpje gelegen vlakbij UNESCO Werelderfgoed de Waddenzee. In een half uurtje wandel je naar de zeedijk bij Zwarte Haan en kijk je uit over het Waddengebied met vele soorten vogels die in de Waddenzee aan het foerageren zijn.
Zwarte Haan: visvriendelijk malen
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema.
Zwarte Haan: visvriendelijk malen
(beluister hier het audioverhaal)
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema. Dit gemaal kan tot 700 kubieke meter per minuut water vanuit de vaart in zee lozen. Als je hier even blijft staan, kun je zomaar het gemaal horen aanslaan, want die schakelt automatisch in.
Een geweldige uitvinding dus, een gemaal, maar er zit ook een nadeel aan. Gemalen zijn namelijk net als dijken en sluizen een grote hindernis voor trekvissen, omdat zij voor hun overleving tussen zoet en zout water moeten kunnen migreren. In 2015 is dit gemaal visvriendelijk gemaakt, door de pompen aan te passen en een vispassage met een lokstroompomp te maken.
Jammer genoeg is het niet te zien, maar in het voor- en najaar is het hier een drukte van belang op vissengebied. Trekvissen als spiering, trekkend driedoornig stekelbaarsje en paling maken dan gebruik van het vismigratiesysteem in het gemaal.
Instinct drijft volwassen palingen hier in de herfst naar het einde van de Kouwe Faart toe, omdat ze naar de zoute Waddenzee willen. Een waaier beschermt ze als ze met het uitstromende water mee de zee in worden gepompt. Eenmaal in zee zit hun reis er nog lang niet op. Ze leggen maar liefst 5000 kilometer af naar hun geboortegrond, de Sargassozee bij Mexico, om te paaien.
De jonge palingen die daar worden geboren, glasaaltjes genoemd omdat ze doorzichtig zijn, drijven vervolgens op de golfstromen mee naar Europa. Zo komen ze in de lente onder andere hier achter de dijk terecht. En dan is het hun beurt om dit gemaal te trotseren, nu landinwaarts. Een lokstroom van zoet water helpt hen door een buis onder de dijk door, waar ze hier in de bak onder je voeten terecht komen. Maximaal twee uur later gaat hier onder water een schuif open. En zo begint de kringloop van het leven opnieuw.
Ingesproken door:
Theun Mosk werkt inmiddels 20 jaar als ontwerper in theater, zowel voor dans, opera, toneel, performance, mime en muziektheater. Daarnaast maakt hij installaties in de openbare ruimte en ontwerpt hij landschapswerken.
In 2008 kwam Theun in aanraking met Joop Mulder toen hij samen met Robert Wilson en Boukje Schwiegman ‘Walking’ ontwierp tijdens Oerol. “Joop is voor mij een van de belangrijkste inspiratiebronnen. Een klein duwtje of idee kon uitmonden in een zee van gedachten en inspiratie. Hij was een diesel, met een enorme drive en noodzaak, dat maak je zelden mee. Mensen als Joop zijn nodig om de grenzen te verleggen en nieuw horizonnen te creeëren. Zij doen een leven en samenleven enorm verrijken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
De Slikwerker
Historisch herkenningspunt De Slikwerker is een bronzen beeld van Frans Ram, dat staat op de zeedijk in de buurtschap Zwarte Haan. De mannen worden geëerd die in de periode van 1505 tot 1754 het gebied van het Bildt hebben drooggelegd. Tip, wandel ook even de dijk op en geniet van het uitzicht!
TOP Oudebildtzijl
Vanaf Toeristisch Overstappunt Oudebildtzijl kan je 't Bildtse land, de Waddenkust en de akkerlanden verkennen.