Tabulator-Stops in der Karte überspringen

Weltkrieg im Gaasterland

(58,3 km)

Während des Zweiten Weltkriegs ist im Gaasterland viel passiert. Ab Ende 1941 arbeiteten die Deutschen fieberhaft an einer Radarstation in der Nähe des Dorfes Sondel. Diese Radarstation war Teil der deutschen Luftverteidigung, die aus Flutlichtstellungen und Flugabwehrgeschützen bestand.

Im Herbst 1944 wurden mehr als 75 V2-Raketen vom Rijsterbos nach England und in die belgische Stadt Antwerpen abgefeuert. Mehrere Starts schlugen fehl und zerstörten den Friedensstempel im Wald. 1945 wurde der Tempel mit dem alten Material restauriert.

Neben der Geschichte des Lagers Sondel und der V2 im Rijsterbos haben sich viele menschliche Dramen abgespielt; diverse Flugzeugabstürze, die Aufnahme von Untergetauchten und Evakuierten, Widerstandsarbeit und Hinrichtungen. Während der Radroute „Zweiter Weltkrieg im Gaasterland“ besuchen Sie besondere Orte und lesen Geschichten über diese turbulente Zeit.

Viel Spaß beim Radfahren!

Das wirst du sehen

Bezoekerscentrum Mar en Klif

Im Besucherzentrum finden Sie die nationale Landschaft Südwest Friesland in all ihren Facetten wieder.

Executiemonument in het bos Elfbergen

Op vrijdag 23 februari 1945 werd Jacob Wilbers bij een razzia in Woudsend gearresteerd, een dag later Johannes Wissink in Gaastmeer. Beiden waren door de Duitsers opgepakt als Nederlandse verzetsstrijders. Een aantal dagen later zijn ze gefusilleerd.

Vredestempeltje Rijsterbos

Gaasterland werd in de laatste maanden van 1944 de lanceerplaats van de Duitse V-2 raket. Vanuit het Rijsterbos werden raketten afgevuurd op Zuid-Engeland en Antwerpen. Eén stortte neer in het bos, waardoor het vredestempeltje werd vernield.

Herinneringsbord bij kerkhof Mirns aan vliegtuigcrash 1943

Door de aanwezigheid van de Duitse radarpost bij Sondel werd boven Gaasterland een groot aantal geallieerde vliegtuigen neergeschoten, onder meer bij Tacozijl, Oudemirdum, Warns, Scharl en Bakhuizen. Ook bij Mirns crashte een vliegtuig.

Boerderij Yntema “Hâld Moed”

Na de Duitse inval in 1940 liet Yde Bouke Yntema 'Hâld moed' op het toegangshek naar zijn boerderij schilderen. Tijdens de bezetting diende deze boerderij als bergplaats voor het verzet. Op 20 februari 1945 werd Yntema gearresteerd en gefusilleerd.

Kamp Wyldemerk

Het kamp Wyldemerk staat bekend als een Moluks woonoord en werd voor dit doel in 1952 ingericht. De grote steen op het terrein herinnert nog aan deze tijd. Het kamp was al in de Tweede Wereldoorlog gebouwd.

Gedenkplaat aan de buitenmuur van het Raadhuis Balk

Door leden van de voormalige illegaliteit werd deze gedenkplaat op 4 mei 1953 geschonken aan de gemeente. Hierop staan de namen van de vijf gevallenen uit de gemeente Gaasterland.

Herdenkingstoorts Jeen Hornstra

Door twee ondergedoken Nederlandse officieren werd een deel van de gedropte wapens voor het verzet met een met stro afgedekte wagen naar de marechausseekazerne in Sloten gebracht. Onderweg liep de KP (Knokploeg) al snel tegen problemen aan…

Radarstation Sondel

De Duitse luchtverdediging bestond in het begin van 1940 uit een gordel van schijnwerperopstellingen en afweergeschut. Om de geallieerde bommenwerpers te onderscheppen werd onder andere een radarstation in Sondel gebouwd.

Monument executies IJselmeerdijk Nijemirdum

Op 6 april 1945 werden hier achter de IJsselmeerdijk vijf leden van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten en de Knokploeg Sneek/IJlst gefusilleerd en begraven. Het monument is op de dijk geplaatst en is te bezoeken via het privéterrein van burgen 42.