Vischrookerij firma Lichtendahl
Harlingen
In 1807 wordt in Wesel, in het vorstendom Pruisen, Heinrich Joseph Albert Lichtendahl geboren. Hij trekt als jonge man de grens over, naar het (dan nog) ‘Verenigd Koninkrijk der Nederlanden’. Hij belandt in Harlingen, waar hij trouwt met Anna Cathar...
Sjoch alfêst efkes
In 1807 wordt in Wesel, in het vorstendom Pruisen, Heinrich Joseph Albert Lichtendahl geboren. Hij trekt als jonge man de grens over, naar het (dan nog) ‘Verenigd Koninkrijk der Nederlanden’. Hij belandt in Harlingen, waar hij trouwt met Anna Catharina Rasch. Een paar generaties later richten nazaten van hen, de broers Pier, Gijs, Hendrik en Willem Lichtendahl, in 1915 de firma Lichtendahl & Co op. Harlingen telt in die tijd al tal van visrokerijen, waarin op houtspaanders vis wordt gerookt zoals haring, paling, ansjovis en sardientjes. De haringen krijgen een spies door de kop en worden opgehangen. Het bewerken van vis in de rokerijen wordt door tientallen mannen en vrouwen gedaan: 'spitters' en 'spitsters'. Het zware en rokerige werk was vast niet erg gezond.
Koelingen zoals wij die kennen zijn er in die dagen nog niet. Maar om de hoek, op de Roptaweg, staan ijspakhuizen: wit geverfde panden met dikke muren. 's Winters worden er 'balken' ijs uit de houtkolken gezaagd en hier opgeslagen. Daar kunnen etenswaren 's zomers mee goedgehouden worden.
Er worden miljoenen haringen bij de firma Lichtendahl verwerkt; talloze kistjes worden naar Duitsland geëxporteerd, onder andere naar Leipzig. Na de afsluiting van de Zuiderzee in 1932 loopt de aanvoer van haring en ansjovis sterk terug, en in 1958 wordt de visrokerij verkocht.