Foodroute Middelsee: Oud en nieuw land aan de waddenkust
De Nederlandse deltawerken begonnen bij de voormalige Friese Middelsee sinds de middeleeuwen. Streektaal en landschap van Het Bildt getuigen nog altijd van een unieke operatie. De Bildtse zeeklei is vooral befaamd vanwege de rijke aardappelteelt.
Sights on this route
Starting point:
Waypoint bike 64
Leeuwarden
Navigate to starting point
Waypoint bike 64
Leeuwarden
Navigate to starting point
Poptaslot of Heringastate
Het Poptaslot of Heringastate is een compleet bewaard landgoed uit begin 16e eeuw met slot, poortgebouw, tuinen, grachten, singels en een vrouwen gasthuis (hofje).
Feintsje fan Menaam
Feintsje fan Menaam “Fan Bou en Greidegrûn. De grootste boerderijwinkel van Friesland!
Fryske Strawberries
Wij zijn de enige aardbeienkwekerij in Friesland en wij telen de aller lekkerste aardbeien.
Hemmemapark Berltsum
Vrij toegankelijk park dat zich bevindt op het terrein van de oude Hemmemastate.
Minicamping en theeschenkerij De Brinkhoeve
Onze Tuincamping ligt zeer beschut en heeft ruime kampeerplaatsen. In de prachtige tuinen rondom onze boerderij kunt u heerlijk wandelen.
Minicamping en theeschenkerij De Brinkhoeve
Minicamping en theeschenkerij De Brinkhoeve
Tsjerkepaed 28
9043VN Wier
Melktap Noordzigt
Kom je eigen melk tappen! Wij verkopen verse rauwe melk van onze koeien in een melktap/automaat. LOEIEND LEKKER!
Bildts Genot
Bildts Genot is een boerderijwinkel in Sint Annaparochie die op zaterdag producten van het Bildt verkoopt.
Camperpark Zwarte Haan
20 Camperplaatsen bij Restaurant Zwarte Haan. Uniek gelegen aan de Waddenzee, ruime plaatsen in natuurgebied met eigen gazon.
Restaurant de Zwarte Haan
De Zwarte Haan is uniek gelegen aan de voet van de zeedijk, en wordt omringd door natuur, rust en ruimte. Het restaurant is gevestigd in een monumentale boerderij.
Restaurant de Zwarte Haan
Restaurant de Zwarte Haan
Café Restaurant De Zwarte Haan
Nieuwebildtdijk 428
9079 PG St Jacobiparochie
Zwarte Haan: visvriendelijk malen
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema.
Zwarte Haan: visvriendelijk malen
(beluister hier het audioverhaal)
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema. Dit gemaal kan tot 700 kubieke meter per minuut water vanuit de vaart in zee lozen. Als je hier even blijft staan, kun je zomaar het gemaal horen aanslaan, want die schakelt automatisch in.
Een geweldige uitvinding dus, een gemaal, maar er zit ook een nadeel aan. Gemalen zijn namelijk net als dijken en sluizen een grote hindernis voor trekvissen, omdat zij voor hun overleving tussen zoet en zout water moeten kunnen migreren. In 2015 is dit gemaal visvriendelijk gemaakt, door de pompen aan te passen en een vispassage met een lokstroompomp te maken.
Jammer genoeg is het niet te zien, maar in het voor- en najaar is het hier een drukte van belang op vissengebied. Trekvissen als spiering, trekkend driedoornig stekelbaarsje en paling maken dan gebruik van het vismigratiesysteem in het gemaal.
Instinct drijft volwassen palingen hier in de herfst naar het einde van de Kouwe Faart toe, omdat ze naar de zoute Waddenzee willen. Een waaier beschermt ze als ze met het uitstromende water mee de zee in worden gepompt. Eenmaal in zee zit hun reis er nog lang niet op. Ze leggen maar liefst 5000 kilometer af naar hun geboortegrond, de Sargassozee bij Mexico, om te paaien.
De jonge palingen die daar worden geboren, glasaaltjes genoemd omdat ze doorzichtig zijn, drijven vervolgens op de golfstromen mee naar Europa. Zo komen ze in de lente onder andere hier achter de dijk terecht. En dan is het hun beurt om dit gemaal te trotseren, nu landinwaarts. Een lokstroom van zoet water helpt hen door een buis onder de dijk door, waar ze hier in de bak onder je voeten terecht komen. Maximaal twee uur later gaat hier onder water een schuif open. En zo begint de kringloop van het leven opnieuw.
Ingesproken door:
Theun Mosk werkt inmiddels 20 jaar als ontwerper in theater, zowel voor dans, opera, toneel, performance, mime en muziektheater. Daarnaast maakt hij installaties in de openbare ruimte en ontwerpt hij landschapswerken.
In 2008 kwam Theun in aanraking met Joop Mulder toen hij samen met Robert Wilson en Boukje Schwiegman ‘Walking’ ontwierp tijdens Oerol. “Joop is voor mij een van de belangrijkste inspiratiebronnen. Een klein duwtje of idee kon uitmonden in een zee van gedachten en inspiratie. Hij was een diesel, met een enorme drive en noodzaak, dat maak je zelden mee. Mensen als Joop zijn nodig om de grenzen te verleggen en nieuw horizonnen te creeëren. Zij doen een leven en samenleven enorm verrijken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
It Noarderleech - Noard Fryslan Butendyks
Rustig uitwaaien op deze buitendijkse kwelders? Dit gebied is een zeer populaire attractie voor vogels, een slordige miljoen van hen brengen jaarlijks een kort of langer bezoek. Het is ruig, weids en vaak ben je de enige in je soort hier!
It Noarderleech - Noard Fryslan Butendyks
It Noarderleech - Noard Fryslan Butendyks
Noorderleeg 5A
9074TG Hallum
Noard-Fryslân Bûtendyks - Uitkijkplateau
Vogels kijken vanaf een bunker.
Voedselbos Ouwe-Syl
Voedselbos Ouwe-Syl is een ‘ bos-tuin ‘ waar mensen van jong tot oud elkaar kunnen ontmoeten en samenwerken. Een plek waar kennis wordt vergaard en overgedragen en waar gezonde voeding wordt geproduceerd, maar waar ook gespeeld en gewandeld kan worden.
Voedselbos Ouwe-Syl
Voedselbos Ouwe-Syl
Voedselbos Ouwe-Syl
A.C. Bakkerstraat 2426
9078 VZ Oude Bildtzijl
Bezoekerscentrum Aerden Plaats
Bezoek de Aerden Plaats en laat je verrassen! Maak kennis met de cultuurhistorie en de hedendaagse kunst van het Bildt!
Bezoekerscentrum Aerden Plaats
Bezoekerscentrum Aerden Plaats
Ds. Schuilingstraat 4- 6
9078WD Oudebildtzijl
Oudebildtdijk
De historische Oudebildtdijk langs de Friese Waddenkust in Noardwest Fryslân biedt een dijk met een verhaal. Een markante dijk, kenmerkend door zijn typische dijkhuisjes en monumentale boerderijen.
Eetcafé Het Graauwe Paard
Bij ons proef je het pure wat ‘Het Bildt’ ons te bieden heeft. Eten is een ware belevenis bij eetcafe ’t Graauwe Paard
D’Ouwe Sylster Schapenmelkerij en Kaasboerderij
D’Ouwe Sylster Schapenmelkerij en Kaasboerderij van Familie Elgersma. Bij de boerderij is een melktap punt en een kleine winkeltje met kaas en zuivel producten.
D’Ouwe Sylster Schapenmelkerij en Kaasboerderij
D’Ouwe Sylster Schapenmelkerij en Kaasboerderij
D’Ouwe Sylster
Van Egmondstraat 27
9078 VG Oude Bildtzijl
De Zoutbron
Klein schalige sauna met mogelijkheid tot overnachten. Ook kan je diverse massage's boeken in onze salon.
Eetcafe De Winze
In Wijns, in een prachtige landelijke omgeving, bevindt zich Eetcafé "De Winze" met een ruim en gezellig terras aan het water en een goede keuken.
Landgoed & Slot Martenastate
In 1899 is de oude state afgebroken en vervangen door een “slot”. Dit gebouw bestaat nog steeds en is gelegen op het eiland in de slotgracht. Het park heeft een romantisch karakter met elementen uit de Engelse landschapsstijl en een zeer rijke stinzenflora.
Dekema State
De Dekema State is van oorsprong een adellijke woning, waar tot 1996 verschillende families gewoond hebben. De State en de tuinen zijn nu opengesteld voor publiek.
End point:
Waypoint bike 64
Leeuwarden
Navigate to endpoint
- 64
- 61
- 76
- 78
- 81
- 01
- 50
- 34
- 70
- 71
- 69
- 44
- 17
- 18
- 15
- 13
- 09
- 12
- 36
- 04
- 87
- 10
- 23
- 66
- 24
- 85
- 64