Smidslaantje
Appelscha
Het landschap in de Stellingwerven kent een netwerk van wegen en paden: handelsroutes, jaagpaden, kerkenpaden. Ze structureren het landschap en vertellen over gebeurtenissen en activiteiten van mensen die er wonen en gebruik van maken. Mense...
Sjoch alfêst efkes
Het landschap in de Stellingwerven kent een netwerk van wegen en paden: handelsroutes, jaagpaden, kerkenpaden. Ze structureren het landschap en vertellen over gebeurtenissen en activiteiten van mensen die er wonen en gebruik van maken. Mensen moesten en wilden zich verplaatsen en kozen daarvoor een door natuurlijke omstandigheden aangewezen traject. Als zo’n pad of weg er eenmaal was, dan ontstonden langs dat traject nieuwe nederzettingen, bewoningen of markeringspunten, waarvandaan weer nieuwe wegen werden aangelegd.
Veel van de oude paden in het buitengebied zijn gesneuveld door ruilverkaveling en schaalvergroting of omdat nieuwe wegen voor het gemotoriseerde vervoer de oude paden schijnbaar overbodig of ongeschikt maakten. Landinrichting, modernisering van de landbouw en oprukkende verstedelijking hebben een groot deel van het erfgoed veranderd, aangetast of zelfs laten verdwijnen.
De werkgroep HistorischeROUTE streeft ernaar om dat wat er was – of nog is – voor het voetlicht te brengen.
Paden zijn echter in onbruik geraakt en soms niet meer toegankelijk. Andere zijn verlegd en verhard. En als het doel van de paden, de bestemming, verdwijnt, neemt ook het gebruik ervan af. Hier in Appelscha zijn veel van die paden tot op de dag van vandaag bewaard gebleven. Toen waren de kerkenpaden zandpaden of aardwegen die alle naar de Trefkerk liepen. Andere verbindingspaden liepen van woonkern naar woonkern. Zoals van Terwisscha naar Hoog-Appelscha (Boerestreek) en van Nieuw-Appelscha naar de Mandebrink. Ook waren er de doorlopende verbindingen die Appelsche verbonden met omringende woondorpen als De Fochtel, Else, Diever of Smilde.
Smidslaantje
U staat hier op de kruising met het Smidslaantje, oorspronkelijk onderdeel van een kerkenpad. Nu een rechte straat waar de omzoming door bomen ontbreekt die de naam “laan” recht zou doen. Ooit een verbindend zandpad dat liep van de Vaart naar de Boere(n)streek. Op de hoek Smidslaantje-Vaart ZZ woonde en werkte de smid Lenstra in zijn boerderij annex smidse. Vermoedelijk is de in de volksmond toen al gebruikte duiding overgenomen. In latere, betere tijden is met de dorpsexpansie het zandpad een klinkerstraat geworden met nieuwe woningen en is de oorspronkelijke functie niet meer herkenbaar.
