Fraaise Sluus
Zoutkamp
De derde sluis in dit rijtje, de Friese Sluis, in de volksmond Fraaise Sluus genoemd. Dit is een uitwateringssluis die het water uit Friesland via de Lauwers afvoert naar het Lauwersmeer en de Waddenzee.
Sjoch alfêst efkes
De derde sluis in dit rijtje, de Friese Sluis, in de volksmond Fraaise Sluus genoemd. Dit is een uitwateringssluis die het water uit Friesland via de Lauwers afvoert naar het Lauwersmeer en de Waddenzee. Als er gespuit wordt, branden er twee rode lampen op de sluis. De Lauwers is een riviertje dat voor een deel de grens vormt tussen de provincies Friesland en Groningen. De rivier is de naamgever van de oorspronkelijke Lauwerszee en het huidige Lauwersmeer. De Romeinse naam was Lavica, Laubacrus of Laubacue en ten tijde van Karel de Grote zou de rivier Laubach of Laubeke zijn genoemd. Het is 25 kilometer lang en gaat vervolgens langs de plaatsen Lauwerzijl, Munnekezijl, Pieterzijl, Visvliet en Gerkesklooster om daar uit te monden in het Van Starkenborghkanaal.
- Ofstân nei jo lokaasje:
Routes in de buurt
Besjoch alle rûtes-
Rondje Lauwersmeer Dokkumer Nieuwe Zijlen
Rondje Lauwersmeer Dokkumer Nieuwe Zijlen(43.0 km)Engwierum -
Zoutkamp-Kollumeroord | Klooster Claercamppad: etappe 2
Zoutkamp-Kollumeroord | Klooster Claercamppad: etappe 2(17.5 km)Zoutkamp -
LF weekendtocht Friese kust en Lauwerszee
LF weekendtocht Friese kust en Lauwerszee(117.0 km)Dokkumer Nieuwe Zijlen -
Lauwersoog-Zoutkamp | Klooster Claercamppad: etappe 1
Lauwersoog-Zoutkamp | Klooster Claercamppad: etappe 1(13.9 km)Lauwersoog
Lokaasjes
Besjoch alle lokaasjes-
Rondvaartbedrijf Grachtenrondvaart Sneek
Rondvaartbedrijf Grachtenrondvaart SneekSneekDirect boekbaar
-
Ried: bodemdaling
Accepteer cookies om deze content te zien.
Ried: bodemdaling
(beluister hier het audioverhaal)
Met het blote oog is het moeilijk te zien, maar de bodem van deze omgeving ligt laag. Op sommige plekken, zoals hier bij het dorpje Ried, gaat het om een paar centimeter, maar er zijn in de buurt kommen die wel 30 centimeter lager liggen dan twintig jaar geleden.
Die bodemdaling is een belangrijke reden dat er een nieuw gemaal komt, dat het witte gemaal dat je verderop aan de Rie ziet liggen zal vervangen. Zowel de oude als de nieuwe kunnen 140 kubieke meter water per minuut naar hoger gelegen gebieden afvoeren bij hoge waterstanden. Ook doet het gemaal dienst bij stortbuien, die steeds vaker voorkomen.
Het gemaal, dat hier in de jaren zeventig van de vorig eeuw kwam, heet ‘De Mieden’. Een toepasselijke naam, want dit Friese woord betekent een laaggelegen land aan de rand van het dorp, land dat alleen gebruikt kon worden om van gras hooi te maken en aan het vee te geven.
Een jaar of vijf geleden bleek renovatie van het gemaal nodig, maar dat bleek lastig, omdat de vijzels diep genoeg moeten zijn als de bodem nog verder zakt. Daarom besloot Wetterskip Fryslân om een hele nieuwe te laten maken, die ook op verdere bodemdaling is berekend.
Hoe het komt dat de bodem is gedaald? Zout- en gaswinning. Vanaf 2004 is op een handvol locaties hier in de omgeving namelijk gas uit de bodem gewonnen. Toen bleek dat de bodem meer daalde dan was verwacht, is daarmee gestopt. Bij Tzummarum en Sexbierum is lange tijd zout uit de bodem gehaald, maar nu wordt overgestapt op winning uit de bodem van de Waddenzee. De bedrijven die de stoffen winnen, Vermillion en Frisia Zout, betalen mee aan gemalen als deze om de waterhuishouding te regelen.
Ingesproken door:
Beeldend kunstenaar Rob Sweere zit al sinds 1989 in het vak. Hij werkt met permanente monumentale installaties in de publieke ruimte en maakt tijdelijke installaties voor tentoonstellingen en festivals. Wereldwijd werkt Rob met groepen mensen.
Zo heeft hij Joop Mulder leren kennen tijdens Oerol. “Joop dacht op een schaal waarop ik zelf ook graag denk, maar die in de visie van anderen niet of weinig voorkomt. Samen met Joop kon je echt tot de max denken. Hij was niet bang en gaf vertrouwen. Jammer dat velen in onze omgeving niet zo onbevangen durven te dromen en ervoor te gaan. Ik zal Joop missen als dromer en als reisgenoot in deze maatschappij.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of PlaceRied