De Winkelhaak
Elsloo
Het beeld ‘de Winkelhaak’ van Hein Mader staat in het buurtschap Tronde net ten westen van Elsloo. De locatie maakt onderdeel uit van de vroegere ‘brink’ van het buurtschapje.
Sjoch alfêst efkes
Het beeld ‘de Winkelhaak’ van Hein Mader staat in het buurtschap Tronde net ten westen van Elsloo. De locatie maakt onderdeel uit van de vroegere ‘brink’ van het buurtschapje. Anders dan de omliggende dorpen vormde Tronde een klein esgehucht met veel ‘Drentse’ kenmerken.
Waarschijnlijk is het buurtschap vernoemd naar het Middelnederduitse trent of het Oudfriese trind/trund. Trent betekend zoiets als ‘ronding’, ‘omtrek’ of ‘grenslijn’ en trind wordt verklaard als ‘rond’. De naam slaat mogelijk op de boerderijen die in ‘het rond’ zijn gelegen, maar waarschijnlijker is dat hiermee de ronde vorm is bedoeld van de dekzandhoogte ten zuidwesten van het dorp. Deze hoogte, en die ten noordwesten en noordoosten van het dorp, hebben een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van het buurtschap.
De drie dekzandhoogten beschikten over relatief rijke bodems. In de middeleeuwen is de rijke bosvegetatie gekapt waarna de gronden zijn omgezet tot akkerland: een es. Eeuwenlang zijn de essen bemest met huisvuil totdat in de zestiende en zeventiende eeuw de potstalbemesting zijn intrede deed. Heideplaggen werden in de potstal gelegd en zodoende vermengd en verrijkt met schapen- en koeienmest. Dezelfde plaggen werden vervolgens gebruikt om de akkers te verrijken. Op deze wijze ontstonden dikke zwartgrijze esdekken die de bestaande dekzandhoogten nog verder accentueerden.
De escomplexen van Tronde liggen langs de Koedijk, bij de Abbendijk en ten noordoosten van het buurtschapje. Karakteristiek voor de essen is het versnipperde grondbezit. De essen werden verdeeld onder de boeren in het buurtschapje waardoor iedere boer een kleine strook akkerland kreeg toegewezen.
Rondom de es-complexen werden vaak bosjes of houtwallen aangelegd. Een aantal van deze houtwallen zijn bewaard gebleven. Ze liggen aan de noordoostkant van Tronde en in het recent aangeplante acaciabos ten noorden van de Koedijk.
Het riviertje de Lende ontspringt in het gebied rondom Tronde. Volgens de legende is het riviertje ontstaan in de potstal van Bettus van Ties. Diens geit plaste altijd zoveel dat Locatie 3 Es van Tronde Kruispunt Tronde Noord – Koeweg - Haerweg de Lende ermee gevoed kon worden. Het is een prachtige fabel, maar de werkelijkheid is anders. De plaatselijke ijsbaan de Stobbepoel ligt bijvoorbeeld in deze laagte. Het is een oud oerdal van een stokoude Pleistocene rivier.
Het beeld van Hein Mader dat u hier ziet staan heet de winkelhaak een mooi symbool van de overgang van het organisch gevormde lijnenspel van de esgronden naar de strakke belijning van de ruilverkaveling
