Sint Gertrudiskerk Workum
Workum
De Sint Gertrudiskerk in Workum is een bijzonder monument van laat-gotische kerkenbouw. De kruisvormige opzet en de uitvoering als driebeukige hallenkerk zijn vrij uniek voor Fryslân. Ruimtewerking en lichtinval in het interieur zijn een belevenis.
Sjoch alfêst efkes
Bekijk alle 5 foto's
De Sint Gertrudiskerk in Workum is een bijzonder monument van laat-gotische kerkenbouw. De kruisvormige opzet en de uitvoering als driebeukige hallenkerk (een schip geflankeerd door twee zijbeuken, alles van dezelfde hoogte) zijn voor deze periode in Friesland uniek. Koor, transept, schip, toren en sacristie zijn fasegewijs gebouwd tussen 1480 en 1580. Daarna was de kerk onaf en dat is hij altijd gebleven. De toren is feitelijk een stomp. Het schip houdt een eind voor de toren abrupt op.
De typische verticaliteit van de gotische architectuur zie je terug in de getrapte steunberen aan de buitenmuren en de vele hoge boogvensters. Ook de toren is verticaal geleed met vensters, nissen, steunberen en een uitwendige traptoren. De horizontale lijnen in het metselwerk van de sacristie, aangebouwd tegen de zuidkant van het koor, wijken af en bieden contrast.
Ruimtewerking en lichtinval in het interieur zijn een belevenis. Het brede transept met de vele hoge vensters draagt hier merkbaar zijn steentje bij. De houten tongewelven bovenin steunen op gemetselde zuilen van rode en gele baksteen. Zware trekbalken op consoles houden de muren overeind. Lager bij de grond zie je restanten van een laat-gotisch koorhek. De barokke preekstoel uit 1718 is zeldzaam rijk versierd. In de zijbeuken is een voor Nederland unieke reeks gildebaren tentoongesteld, overwegend uit de 18e eeuw. De Workumer gilden droegen hierop hun overleden gildegenoten ten grave. Het schilderwerk op de baren verbeeldt de activiteiten van de gilden en biedt zicht op het Workum uit vervlogen tijden.
