Ontdek de Oosthoek

Tip: Voor meer belevenis op de route, open de fietsroute in de MeAR Fryslȃn app.

Tijdens de route kom je langs verschillende bijzondere plaatsen. Zo is de eerste tussenstop op de route het Nationaal Vlechtmuseum in Noordwolde.

Het Nationaal Vlechtmuseum in Noordwolde vertelt een bijzonder verhaal. Door gebruik te maken van de natuurlijke grondstoffen die de omgeving bood, bouwden mensen in en rond Noordwolde een bestaan op. Ze gingen vlechten met wilgenteen. Eerst maakten ze mandjes, later stoelen. Het ambacht groeide uit tot een industrie. Bijna het hele dorp leefde een groot deel van de vorige eeuw van het maken van honderdduizenden rotanstoelen per jaar. Het bezorgde Noordwolde de naam: Vlechtdorp van Nederland. Er was in het dorp zelfs een Rietvlechtschool waar men het vak van vlechter leerde. In dat rijksmonument is nu het museum gevestigd. Naast aandacht voor het verleden komen ook moderne vormgevers aan bod, zoals o.a. Jan des Bouvrie.

Een andere plaats die de moeite waard is tijdens je fietstocht is Boijl. Boijl ligt aan de rand van het Nationaal Park Drents-Friese Wold. Dit park is één van de grootste natuurgebieden van Nederland. In 2000 werd ruim 6000 hectare bos, heide, stuifzand en beekdalgraslanden aangewezen als Nationaal Park. Het Drents-Friese Wold behoort tot de mooiste en belangrijkste natuurgebieden van Europa en is daarom aangewezen als Natura 2000 gebied. 

Vervolgens gaat de route verder via Wilhelminaoord. Hier staat het kunstwerk “de Opgehaalde herinnering”, een ophaalbrug die vroeger over de Westerbeeksloot ging. De Westerbeeksloot heeft vanaf 1818 een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van de Koloniën van Weldadigheid. Het kunstwerk vormt een brug over het fietspad langs de Koningin Wilhelminasingel. Een deel van het fietsdek is verhoogd, zodat het net een echt brugdek lijkt. In de brugpalen zijn oude aantekeningen uit de kolonie gekrast en op het aankondigingsbord is een citaat gespijkerd dat verwijst naar de hedendaagse sociale verzorgingsstaat. De kunstenaar André Pielage verbindt hiermee het verleden met het heden.

Vervolgens fiets je langs Landgoed De Eese. De naam "Eese" is afgeleid van het woord "ees", dat "bijeen gelegen bouwland" betekent. Op De Eese wordt inderdaad al eeuwenlang landbouw bedreven. Het landgoed is eigendom van de familie Van Karnebeek. Dr. H. A. van Karnebeek, kocht het landgoed in 1923 van de koffiehandelaar Michiel Onnes van Nijenrode, die het op zijn beurt in 1915 had gekocht van de familie Brants. Tot 1879 was het landgoed meer dan twee eeuwen eigendom van de familie Van Rechteren. Het centrum van het landgoed, met daarin het in 1917 gebouwde houten landhuis, is aangewezen als cultuurhistorische buitenplaats. De 4e generatie van de familie Van Karnebeek zet zich dagelijks in om het landgoed te behouden en te verfraaien.

Je komt nog een landgoed tegen op de fietsroute, namelijk Landgoed Lindehof. In de jaren 70 is het perceel (toen nog zonder Landgoed status) privé-eigendom geworden van een familie die actief was in de Kaashandel. Het perceel werd toen niet permanent bewoond. In een deal (voor een grote partij kaas) is het uiteindelijk geruild met een andere kaashandelaar, die het na een paar jaar weer te koop aanbood. De nieuwe eigenaren zorgden dat het perceel de Landgoedstatus kreeg (via de Natuurschoonwetgeving). Zij hebben er een Zorgboerderij van gemaakt. In 2020 is het landgoed aangekocht door D.A. Lawerman, tevens eigenaar van Restaurant Pieter Poot. In samenwerking met de gemeente is er een plan gemaakt om er een recreatie Landgoed te creëren waarbij rust en natuur centraal staan. Landgoed Lindehof is tegenwoordig een ruim opgezet recreatielandgoed met een luxe bosvilla, natuurlodges, luxe ingericht glamping tenten en camperplaatsen.

Een bijzondere man in de geschiedenis is Peter Stuyvesant, die geboren werd in Peperga. Er is vroeger ooit foutief bericht dat Peter Stuyvesant werd geboren in Scherpenzeel. Zijn vader werd echter pas tussen 1612 en 1619 predikant in Scherpenzeel en stond voordien in Peperga. Stuyvesant werd in 1592 of 1602 geboren dus moet Peperga zijn geboorteplaats zijn. De dorpen Scherpenzeel en Peperga twisten echter al jaren om de eer waar Stuyvesant geboren is. Scherpenzeel had al eerder een monument, dus kon Peperga niet achterblijven en hebben ook zij een monument. Het is een grote zwerfkei met daarop een boot, de steen is voorzien van een keramisch bord met de tekst: "Peter Stuyvesant, geboren te Peperga, 1611". Peter Stuyvesant werd later koloniaal bestuurder van Nieuw-Amsterdam, het huidige New York.

Fiets je verder, dan kom je op het Lindepad. Hier vind je ook de Helomasluis. Deze sluis is rond het eind van de 18de eeuw gebouwd. Soortgelijke veensluisjes werden echter al sinds de 17de eeuw in de veengebieden gebruikt. Het schutsluisje zorgde ervoor dat de turf ten tijde van de vervening afgevoerd kon worden naar het achterland. Na de vervening verviel de functie van het sluisje en raakte het in verval. In 1967 werd het sluisje erkend als rijksmonument en in 2016 vond een grondige restauratie plaats. Het sluisje is cultuurhistorisch van belang omdat zichtbaar gemaakt wordt op welke manier de gewonnen turf door middel van pramen afgevoerd kon worden vanuit het veengebied via de Linde naar de afnemers. Het is het enige sluisje van dit type uit dit gebied dat bewaard is gebleven.

De laatste bijzondere plek langs de route is De Hoeve. Om de Noordwoldervaart bevaarbaar te houden moest er in de Linde een sluis worden gemaakt. In 1650 werd de Contermanssluis in gebruik genomen. Jan Harm Contermans werd schutmeester van de sluis. Contermans had eigenlijk niet zo’n beste naam. In 1742 werd er door schippers over hem geklaagd bij de Staten van Friesland. Ze beschuldigden Contermans ervan dat hij ‘s nachts het water liet weglopen zodat hun schepen droog vielen. Bloedhonden hielpen hem bij het op afstand houden van schippers die dat wilden tegengaan. De schutmeester liet volgens de schippers pas weer water in de sluis nadat zij een grote hoeveelheid jenever bij hem hadden gekocht. Contermans zou dus alleen schutten wanneer hij daar zelf zin in had.