Leylijnen in Friesland

30 januari 2024 | Signe-Sanne Oortgijsen

Misschien heb je er wel eens iets over gelezen. Over onze aarde lopen allerlei energiebanen en op de knooppunten van deze banen zijn vaak krachtplaatsen te vinden. Eigenlijk verschilt de aarde hierin niet veel van de mens met haar meridianen en acupunctuurpunten. Interessant is dat die knooppunten op aarde vaak al heel lang een bijzondere aantrekkingskracht hebben op mensen en dieren. Onze voorouders voelden intuïtief aan op welke plaatsen ze hun heiligdommen moesten bouwen.

In de loop der tijd werden die heilige bouwsels aan de nieuwe religieuze overtuigingen aangepast. Zo hebben we in Friesland sinds de 16^e eeuw een groot aantal protestante kerken op plekken waar daarvoor katholieke kerken stonden en dáárvoor vond je er tempels uit voorchristelijke tijd. In Friesland zijn er een heel aantal krachtplaatsen waar de geschiedenis nog altijd levendig is. Hieronder beschrijven we er een aantal.

Wijnaldum

Wijnaldum is misschien wel de meest krachtige plek van Friesland. Het dorp ligt aan het uiteinde van de Clervaux-Wijnaldumlijn. In dit Friese dorp woorden de mensen in vroegere tijden op een aantal terpen. In 1953 werd er ten oosten van dit dorp door een boer een gouden fibula (mantelspeld) versierd met filigraanwerk uit het begin van de 7^e eeuw gevonden. Op de fibula, geflankeerd door twee dieren, treffen we hoogstwaarschijnlijk Odin aan, met zijn kenmerkende baard. De mantelspeld is te zien in het fries Museum. Bezoek de terpenreeks van Wijnaldum en doe meer kennis op in het archeologische centrum naast de kerk. Verderop kun je de stalen terpentoer beklimmen en heb je uitzicht op de Tjitsmaterp waar de fibula gevonden werd. Merk jij ook wat van de aantrekkingskracht die de Friese koningen moeten hebben gevoeld?

Tjitsma-terp Koningsterp Wijnaldum >

Wieuwerd

In het kleine Friese dorpje Wieuwerd is een bijzonder fenomeen aan de hand. In de grafkelder van de kerk van dit dorpje liggen namelijk vier gemummificeerde lijken uit 1600. In 1765, toen de mummies werden ontdekt, zijn er een aantal naar de voormalige Universiteit van Franeker gegaan voor onderzoek, maar die botten en schedels vergingen daar gewoon. Het is nog steeds niet wetenschappelijk bewezen hoe het kan dat deze lichamen in Wieuwerd zo goed bewaard zijn gebleven. Ook dode vogels die in latere tijden in de grafkelder werden opgehangen raakten gemummificeerd. Heeft dit te maken met de plek waarop de grafkelder gebouwd is? Kom meer te weten over dit mysterie en breng een bezoek aan Wieuwerd, waar bovendien een interessante tentoonstelling over de 17^e -eeuwse leefgemeenschap ‘de Labadisten’ te bekijken is.

Ontdek het dorpje Wieuwerd >

Tjerkwerd

Tjerkwerd ligt ook op de Clervaux-Wijnaldumlijn. De uitgang ‘werd’ betekent dat een dorp op een terp gebouwd is en zo is dat ook het geval met Tjerkwerd. Bijzonder aan de kerk van dit dorp is dat er een grote vleermuispopulatie huist. De begane grond van de Sint Petruskerk is voor de kerkgangers, maar de zolder van de kerk is waarschijnlijk al meer dan 100 jaar het domein van de meervleermuizen. Het is een kraamkamer voor de vleermuizen die begin april vanaf hun winterverblijf naar Tjerkwerd komen. Ga eens in de schemer rond Tjerkwerd wandelen en kijk of je ze ziet vliegen, want pas rond zonsondergang maken deze geheimzinnige diertjes zich klaar voor hun nachtvlucht waarin ze hun voedsel verzamelen. Of bekijk de vleermuizen alvast eens op de webcam.

Vleermuizenkolonie van Tjerkwerd >

Rijsterbos

Het Rijsterbos in het Zuidwesten van Friesland is een inspirerende plek waar al heel lang bewoning moet zijn geweest. In 1849 werd in het Rijsterbos een steenkist ontdekt. Het is een graf van onze voorouders uit de Trechterbekercultuur. Zij leefden een paar duizend jaar vóór het begin van onze jaartelling op hoger gelegen zandgronden zoals de heuvels van Gaasterland. Anders dan de hunebedden werden steenkisten onder het maaiveld gemaakt, dus minder opvallend, maar zeker net zo oud. Veel paden in het Rijsterbos komen uit op een hoger gelegen open plek, die in de volksmond ‘de Spoekenberch’ genoemd wordt. Er gaat een sage de ronde over een wit paard dat hier `s nachts verschijnt. Op de heuvel staat hier een prachtige oude beuk met tal van tonderzwammen. Door blikseminslag is de boom hol van binnen en een eldorado voor vogels, vleermuizen en insecten. Er zijn meer grote beukenbomen in het Rijsterbos te vinden, sommige meer dan 175 jaar oud. Bomen schijnen namelijk weldadig te groeien op een leycentrum. Voel je energie stromen in dit bos!

Ontdek h et Rijsterbos >

Nijland

Dieren vertoeven ook graag op krachtplaatsen. Vroeger hielpen koeien zelfs bij het opsporen van een geschikte locatie voor het bouwen van een nieuwe kerk. Dat was ook het geval in Nijland. Op aanwijzing van twee ossen werd de plek voor de nieuw te bouwen Nicolaaskerk bepaald; op het land dat ontstaan was doordat de Middelzee drooggevallen was. Een sage vertelt dat de kerk eerst op een andere plek gebouwd zou worden, maar dat deze tot driemaal toe werd vernield. Daarop besloten de Nijlanders dat de plaats van de kerk door God moest worden aangewezen. Twee ossen werden voor een wagen met bouwmaterialen gespannen en daarna het land in gestuurd. Waar de wagen met de ossen de volgende ochtend zou worden aangetroffen, daar zou de kerk worden gebouwd. De kerk, gewijd aan de beschermheilige van de zeevaarders, werd gesticht in 1275, een tijd waarin de kerstening van de Friezen net achter de rug was. Vlak bij de kerk is nog een mooi kunstwerk van de ossen te bezichtigen. Pelgrims die onderweg zijn, kunnen tegen een kleine vergoeding een nachtje slapen op deze krachtplek.

Nicolaaskerk in Nijland >

Dokkum

De meest noordelijke stad aan het Wad is al vele eeuwen een bedevaartsoord voor pelgrims. Je hebt vast gehoord van de moord op Bonifatius in het jaar 754. Op hoge leeftijd deed deze missionaris een poging om de standvastige Friezen te bekeren tot het christendom. Volgens de legende heeft Bonifatius zich nog verdedigd met een bijbel voor zijn hoofd, dat beeld is te zien bij de Bonifatiuskapel. Over het motief van de moord wordt nog steeds gespeculeerd, maar er is een mogelijkheid dat Bonifatius heidense heiligdommen had vernield. Eerder had hij in Duitsland ook al eens een oude eik omgehakt om de mensen daar te bekeren. Misschien dat hij daarom terecht werd gesteld door de bevolking van Dokkum. Het vonnis zou zich voltrokken hebben aan de westzijde van de markt bij de Grote kerk. Daar mocht eeuwenlang niet gebouwd worden. Deze bijzondere plek is gelegen in het centrum van Dokkum boven op een eeuwenoude terp waar vroeger ook een klooster stond. Breng er als moderne pelgrims ook eens een bezoek.