Herdenkingsroute rondom Joure | Fietsroute
Deze fietsroute komt langs verschillende herdenkingspunten van de Tweede Wereldoorlog rondom Joure. Hij route is gemaakt door Stichting Nationale Herdenking Joure.
De route begint in Joure, dan fiets je naar Haskerhorne, Sintjohannesga, Ouwsterhaule en weer terug naar Joure. Je komt meer te weten over straatnamen: wie die personen waren en wat ze hebben betekend in de oorlog. Onder andere Hotze Brouwer, Peter Tazelaar, Richard Jung en Jetze Veldstra.
Deze route wijkt af van de knooppunten, houd hiervoor de kaart in de gaten of volg de routebeschrijving.
80 jaar vrijheid
In 2024 en 2025 vieren en herdenken we dat Nederland 80 jaar geleden werd bevrijd. Door middel van deze route houden we de geschiedenis in leven. "Opdat we niet vergeten".
Dit ga je zien
Gedenksteen Hervormde Kerk
Aan de noordelijke muur van de toren van de hervormde kerk (Hobbe van Baerdt Tsjerke) bevindt zich een herdenkingsmonument, aangebracht door de beeldhouwer Nico Onkenhout uit Amsterdam.
Geert Knolweg
Geert Knol, geboren op 17 november 1911, was een Jouster marechaussee die een aanzienlijke rol speelde in het Friese verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Monument Gaele Visser
Op 2 mei 2015 is hier dit monument onthuld voor de Fries Canadese soldaat Gaele Visser, in 1920 geboren te Haskerhorne en in 1930 geëmigreerd naar Canada.
Monument Gaele Visser
Op 2 mei 2015 is hier dit monument onthuld voor de Fries Canadese soldaat Gaele Visser, in 1920 geboren te Haskerhorne en in 1930 geëmigreerd naar Canada. Gaele Visser meldt zich in 1942 aan bij het Canadese leger en wel bij the Algonquin Regiment. Hij heeft gevochten bij de bevrijding van West-Europa en is gesneuveld op 23 april 1945 in de buurt van Oldenburg (D).
Hij ligt begraven op de Canadese Oorlogsbegraafplaats Holten.Het monument bevat informatie over zowel zijn privéleven en militaire loopbaan.
Hotze Brouwerstraat
Hotze Brouwer, geboren op 28 mei 1910, nam actief deel aan illegale activiteiten, waaronder het vervoeren en opslaan van wapens voor de verzetsstrijders in Haskerland.
Wapendroppings in Friesland - Haskerhorne
'De worm heeft rode haren', 'Doe de groeten aan Jozef'. Met dit soort slagzinnen werden wapendroppings aangekondigd.
Wapendroppings in Friesland - Haskerhorne
'De worm heeft rode haren', 'Doe de groeten aan Jozef'. Met dit soort slagzinnen werden wapendroppings aangekondigd. In Friesland vonden er 24 plaats in de laatste maanden van de oorlog. Per dropping werden tot wel 24 containers gedropt, vol met wapens. Geweren, pistolen, bazooka's en allerlei explosieven. Bedoeld om de geallieerden te helpen bij hun opmars door Friesland. Friesland zou zichzelf helpen bevrijden, zo was het idee.
Bij de bevrijding van Friesland spelen de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS) een grote rol. De NBS in Friesland bestaat (vanaf december 1944) uit de verzetsgroepen van de KP (Knokploegen), LO (Landelijke organisatie voor hulp aan onderduikers) en OD (Orde Dienst).
Zo’n ondergronds leger heeft natuurlijk wapens nodig. Voor de aanstaande sabotageacties, de bezetting van bruggen, sluizen en het gevangennemen van de vijand, krijgen 2500 tot 3000 NBS-ers een wapen. Van pistolen en mitrailleurs tot stenguns.
De wapens komen letterlijk uit de lucht vallen. Vanaf oktober 1944 vliegen Stirling en Halifax bommenwerpers vanuit Engeland 47 keer richting Friesland. Op zo'n 14 plaatsen in de provincie worden tenminste 24 geslaagde wapendroppings uitgevoerd. De bommenwerpers gooien containers met wapens, munitie en springstoffen aan parachutes boven de Friese weilanden naar beneden. Groepen NBS-ers staan 's nachts klaar om met lichtsignalen het afwerpterrein aan te geven en daarna de wapens af te voeren en te verstoppen.
Zoals hier bij Haskerhorne / Ouwsterhaule, waar vijf geslaagde droppings plaatsvinden. In de nacht van 1 op 2 november ‘44 worden er de geheim agenten Tazelaar en Faber met de laatste dropping per parachute afgeleverd.
Via geheime zenders worden met Londen de slagzinnen uitgewisseld die aangeven waar en wanneer een dropping plaatsvindt. Voor het contact tussen Engeland en het verzet over de droppings stuurt Prins Bernhard als opperbevelhebber van de NBS, twee geheime agenten van het Bureau Bijzondere Opdrachten (BBO) naar Friesland. Lykele Faber en Peter Tazelaar houden zich (vanaf november 1944), samen met marconist Alfred Springgate en hun radiozender lang schuil in een jacht op het meertje Nannewiid bij Oudehaske in het zuiden van Friesland.
De commando's N. De Koning en R. Groenewoud reizen ondertussen met valse papieren door de provincie om wapeninstructies te geven. Ze zijn eerder vanuit Engeland boven Drenthe gedropt en door de KP naar Friesland gehaald.
De wapendroppings en het verbergen van de wapens leiden regelmatig tot levensgevaarlijke situaties. De bezetters maken fel jacht op verborgen wapens. Op wapenbezit staat de doodstraf. Een dropping te Aalsum bij Dokkum leidt indirect tot de grootste massa-executie in Friesland van twintig mannen in Dokkum.
Op zondag 8 april geeft ‘Radio Oranje’ via de BBC de langverwachte slagzin door: 'de fles is leeg'. Voor de NBS is dit het sein om 36 uur later met sabotageacties te beginnen. De Canadese troepen zijn bijna bij de grens van Friesland. De wapens worden uit de opslagplaatsen gehaald. De NBS groepen komen bij elkaar op geheime locaties en de wapens en munitie worden uitgedeeld.
De verzetsgroepen hebben Friesland al voor een groot deel in handen voor de komst van de Canadezen. Alleen bij Harlingen-Makkum hebben de Duitsers voor de verdediging van de Afsluitdijk artillerie neergezet en moeten de Canadezen zware gevechten leveren. Het vasteland van Friesland is op 18 april helemaal bevrijd.
Peter Tazelaarpad
Peter Tazelaar, een landelijk bekende verzetsstrijder, heeft samen met Erik Hazelhoff Roelfzema en Chris Krediet zendapparatuur geleverd om contact te houden tussen bezet Nederland en Verenigd Koninkrijk.
Monument Richard Jung
Richard Jung werd geboren op 27 februari 1911 te Reichenberg in Tjechië. Hij was rangeerder bij de Tsjechische Spoorwegen en pleegde sabotage tegen het Duitse leger.
Monument Richard Jung
Richard Jung werd geboren op 27 februari 1911 te Reichenberg in Tjechië. Hij was rangeerder bij de Tsjechische Spoorwegen. In 1942 kreeg hij een oproep om dienst te nemen in het Duitse leger, hetgeen Jung als felle tegenstander van het nationaal-socialisme weigerde. Hij pleegde sabotage en werd gearresteerd.
Jung zat opgesloten in diverse concentratiekampen en gevangenissen, waaruit hij ontslagen werd of wist te ontsnappen, onder andere te Wenizza, Dnjepropetrowsk, Dubno, Ratipol en Brual-Rhede Lager III. Hij vluchtte en kwam bij Nieuweschans Nederland binnen. Na veel omzwervingen dook hij onder in het Schar, bij de familie Johannes Kuiper. Hier verbleef hij negen weken en ontmoette hij Broer Akkerman uit Sintjohannesga.
Met Akkerman is hij weggegaan toen zijn gastheer in Drenthe werd gearresteerd. Op 8 april 1945 werd de groep Haskerland van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten gemobiliseerd. Jung ontpopte zich als een moedig verzetsman, die steeds vrijwillig het zwaarste en gevaarlijkste werk wilde doen.
Op zondag 15 april 1945 bood hij zich aan voor een verkenningstocht ten dienste van het Canadese leger, dat in de richting van de brug in Scharsterbrug oprukte. Jung ging op de fiets vooruit, maar toen dat te gevaarlijk werd, besloot hij te voet verder te gaan. Zo nu en dan zocht hij dekking in de zogenaamde eenmansgaten in de berm van de weg. In een gat dat voor de helft was dichtgegooid, heeft Jung geen dekking genoeg kunnen vinden, met als gevolg dat hij door de bezetter werd doodgeschoten.
Akkerman heeft onder vijandelijk vuur met de hulp van twee Canadese soldaten het stoffelijk overschot van Jung weggehaald. Op 18 april 1945 werd hij begraven op de N.H. begraafplaats te Sintjohannesga. Jung is herbegraven op Nationaal Ereveld Loenen. In Rotsterhaule is een weg naar Richard Jung vernoemd.
Onthulling
Het monument is onthuld op 15 april 1946. Het gedenkteken is een geschenk van de bevolking van Sintjohannesga en omstreken.
Jetze Veldstraweg en monument
Jetze B. Veldstra, een dappere verzetsstrijder, engageerde zich in illegaal verzet en bood hulp aan talloze onderduikers.
Jetze Veldstraweg en monument
Jetze Veldstraweg en monument
Jetze Veldstraweg 31
8513 CK Ouwsterhaule
Uilke Boonstralaan
Uilke Boonstra, geboren op 9 januari 1899, was niet alleen een bekwame architect bij de gemeentewerken van Haskerland, maar ook een bekend Friese verzetsstrijder. Hij organiseerde verschillende overvallen en richtte een knokploeg op om zich te verzetten tegen de Duitse bezetters.
Beschrijving
De fietstocht begint bij de Hobbe van Baerdt Tsjerke in Joure.
Volg de Midstraat helemaal tot aan het einde. Deze weg gaat over in De Merk. En vervolgens kom je op de Geert Knolweg.
Ga nog steeds rechtdoor. Bij de supermarkt sla je links af, de Westermarwei op. Ga het 5e straatje (van Aalzumleantsje) rechtsaf. Fiets rechtdoor en houd links aan. Totdat je bij de Haskerveldweg komt. Sla hier rechts af.
Volg deze weg helemaal tot aan Haskerhorne (op een gegeven moment sla je links af de Jousterweg op).
Voor de kerk sla je rechtsaf. De derde straat links is de Hotze Brouwerstraat.
Ga rechtdoor het dorp uit op de Haulsterweg. Sla de eerste weg linksaf, de Bosweg op. In de bossen waar je nu fietst was vroeger de 'droppingsplaats'. Bezoek het monument in de bossen.
Aan het eind van de Bosweg houd je links aan (knooppunt 19). Ga over het bruggetje rechtdoor het Peter Tazelaarpad op. Volg de weg langs het water van de Feanskieding.
Op een gegeven moment kom je rechts een bruggetje tegen (fietsknooppunt 78). Fiets daar overheen richting St. Johannesga. Volg de weg de Kadijk en sla de eerste straat links af: de Kerkhoflaan op.
Aan de rechterhand is een kerkhof met oorlogsgraven. Voorheen was hier Richard Jung begraven. Zijn lichaam is in 2000 verplaatst naar Loenen. Het oorspronkelijke graf is nog wel aanwezig. Zijn helm ligt er op. Aan de ingang van de begraafplaats staat een informatiebord over Jung.
Ga op dezelfde weg weer terug naar de Kadijk. Sla nu links af en fiets naar knooppunt 82 (op een gegeven moment heb je op de Kadijk en klein bruggetje met een paadje naar rechts. Dit is het Bospad. Ga deze in). Volg deze weg naar het knooppunt.
Sla bij knooppunt 82 links af de Wolvedyk op. Fiets tot aan de kruising (Heerenweg) en sla rechtsaf.
Je fietst nu naar Ouwsterhaule. Je komt uit op de Jetze Veldstraweg.
Sla hier rechts af. Aan je rechterkant zie je de kerk van Ouwsterhaule. Hier vind je het monument van Jetze Veldstra.
Fiets rechtdoor tot aan de kruising. Dit is bij knooppunt 5.
Sla hier linksaf de Haulstersingel op. Ga als maar rechtdoor tot dat je bijna weer in Joure bent.
Sla op de Roazebosk links af en fiets naar knooppunt 63. Ga hier rechts af en fiets Joure in.
Op een gegeven moment heb je aan je linkerkant de 'Uilke Boonstralaan'. Ga hier in. De tweede rechts is de Sjoerd Wiersmahof. Hij was actief in het verzet en zette zich in voor de crechekinderen van de Hollandsche Schouwburg.
Je volgt de Uilke Boonstralaan. Sla op de kruising met de Pastorielaan rechts af.
Fiets als maar rechtdoor tot dat je weer op de Midstraat komt. Dit is de straat waar je de fietstocht bent begonnen. Links in de Midstraat vind je de 'Hobbe van Baerdt Tsjerke'.
- 19
- 78
- 82
- 05
- 63