Witmarsum - Arum | Rondjes om de kerken
Stap in de voetsporen van Menno Simons en laat je meevoeren over rustige dorpswegen, langs historische kerken en monumenten die herinneren aan een tijd van geloof, bezinning en strijd voor een vreedzaam leven.
Start je wandeling in Witmarsum, waar je het erfgoed van de beroemde Menno Simons kunt ontdekken. Het is hier, in deze vredige omgeving, dat Simons in de 16e eeuw zijn roeping vond. In de Koepelkerk, een plek van diepe betekenis voor doopsgezinden, brak Simons met de katholieke leer en zette hij zich in voor geweldloosheid. De kerk is nog altijd een bedevaartsoord voor hen die zijn boodschap van vreedzaamheid willen ervaren.
Bij het verlaten van de kerk wandel je…
Stap in de voetsporen van Menno Simons en laat je meevoeren over rustige dorpswegen, langs historische kerken en monumenten die herinneren aan een tijd van geloof, bezinning en strijd voor een vreedzaam leven.
Start je wandeling in Witmarsum, waar je het erfgoed van de beroemde Menno Simons kunt ontdekken. Het is hier, in deze vredige omgeving, dat Simons in de 16e eeuw zijn roeping vond. In de Koepelkerk, een plek van diepe betekenis voor doopsgezinden, brak Simons met de katholieke leer en zette hij zich in voor geweldloosheid. De kerk is nog altijd een bedevaartsoord voor hen die zijn boodschap van vreedzaamheid willen ervaren.
Bij het verlaten van de kerk wandel je naar het Menno Simonsmonument aan de rand van het dorp, een gedenkteken van de plaats waar ooit een vermaanhuis stond, waar de doopsgezinden samenkwamen voor bijeenkomsten van geloof en gemeenschap. Dit monument, opgericht in 1878, herinnert aan de tijd dat Simons zijn geloofsgenoten hier bemoedigde en sterkte in hun strijd voor vrijheid van godsdienst.
Na het monument volgt de route een rustige landweg langs de Wytmarsumer Feart en het Flietsterbosk, een plek waar je kunt genieten van de geluiden van de natuur. Het pad slingert door weilanden en langs akkers, en voert je verder naar de Schuttedijk, een historisch stukje land, onderdeel van de eerste bedijkingen in Fryslân. De dijk, die de Marneslenk indamd, is een cultureel monument dat de moeite waard is om even stil bij te staan. Hier bloeien korenbloemen en klaprozen, en de vogels fluiten vrolijk in de randen van de akkers. Het pad leidt je verder door het Friese polderlandschap, met zicht op de horizon en de rust die de omgeving biedt.
Op weg naar Grauwe Kat maak je een kleine omweg naar de dorpskern, waar de rustige sfeer van het landschap je uitnodigt om stil te staan en na te denken over de geschiedenis van dit gebied. De weg slingert verder langs Grauwe Kat naar de Allengaweg, waar de rust van het Friese landschap opnieuw de overhand neemt.
De laatste etappe van de route brengt je naar Arum, waar de Lambertuskerk een imponerend zicht biedt. De slanke toren is al van verre te zien en heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de 13e eeuw. De kerk werd in 1664 in gotische stijl verbouwd, en de toren werd na een grote brand in 1836 opnieuw opgebouwd. Wandel rondom de kerk, die omgeven is door een ruim kerkhof met linden, en voel de geschiedenis van dit dorp dat altijd al het centrale punt was van Arum.
Je vervolgt de route langs de Arumer Feart, een smal kanaal dat de verbinding tussen Arum en de omliggende gebieden symboliseert. Loop verder door het veld naar de Schuttedijk, waar de historie van de dijkwegt nog steeds voelbaar is. Deze dijk, die ooit de Marneslenk indamd, biedt niet alleen een prachtig uitzicht, maar ook een glimp van het Friese agrarische verleden. De vogels die zich voeden met de zaden van de uitgebloeide zonnebloemen maken dit een moment van rust en reflectie.
De route eindigt bij de Menno Simonsstraat, waar je een eenvoudige Mennistenkerk zult zien. Het is een plaats die de eenvoud en de bezinning van de Mennistische gemeenschap weerspiegelt en een mooi eindpunt van deze ontdekkingsreis door de geschiedenis van geloof en vredesboodschappen.
Rondjes om de kerken bevat 26 inspirerende en verrassende pelgrimsroutes in Noord-Fryslân. De weidsheid, de lichtval, wolken en het ruisen van de wind sluiten naadloos aan bij de sobere verstilling die de kerken bieden. Wijkplaatsen en vluchtheuvels in drukke tijden. Ontsnappingsroutes die rust bieden. Nieuwsgierig naar de andere routes? Je vindt ze hier
Meer verdiepende informatie over deze en de andere routes kun je vinden in de routegids; Rondjes om de kerken in Noord-Fryslân. Te verkrijgen via de boekhandel. De uitgave is tot stand gekomen door schrijver Fokko Bosker, een wandeljournalist, in nauwe samenwerking met stichting Tsjerkepaad die ijvert voor ruimere openstelling van de monumentale kerken in Fryslân.
Dit ga je zien
Startpunt
Witmarsum
Navigeer naar startpunt
Koepelkerk Witmarsum
De Koepelkerk in Witmarsum is tot ver over de landsgrenzen van grote religieuze betekenis voor de doopsgezinde gemeenschap. Het kerkgebouw wordt dan ook jaarlijks bezocht door mensen uit vrijwel alle werelddelen.
Witmarsum (Wytmarsum)
Witmarsum is een knus dorp ten noordwesten van Elfstedenstad Bolsward
Flietsterbosk
In dit recreatiebos bij Witmarsum groeien meidoorn, wilgen, beuken, populieren en elzen. Het Flietserbosk is daarmee een klein maar gevarieerd bos met een verscheidenheid aan vogels, zoogdieren, vlinders en insecten.
Menno Simons Monument
Even buiten Witmarsum, aan Het Fliet, staat het Menno Simons-monument. Menno Simons werd in 1496 geboren in Witmarsum en werd nadat hij tot priester werd gewijd aangesteld in Pingjum en Witmarsum.
Lambertuskerk Arum
Stap binnen in de Lambertuskerk van Arum, een bijzondere plek vol geschiedenis en architectonische pracht. Gebouwd in 1664 en na een brand in 1836 herbouwd, straalt de kerk neoclassicistische elegantie uit, ontworpen door architect Thomas Romein.
Pingjumer Gulden Halsband
De Pingjumer Gulden Halsband is een binnendijk die het dorp Pingjum beschermde tegen het water van de Marne: een zeearm van de Waddenzee.
Doopsgezinde kerk Witmarsum
Het kerkgebouw in Witmarsum is in 1961 gebouwd, Het is een eenvoudig gebouw, maar de geschiedenis maakt de plek bijzonder. Menno Simons, vaak Nederlands enige kerkhervormer genoemd, werd geboren in Witmarsum.
Beschrijving
Start rondwandeling Witmarsum
Met de rug naar de kerk LA op het Kerkplein. Bij wandelknooppunt 15 over de brug volgt al snel 16. Daar RA naar 46 langs de Wytmarsumer Feart over de Molenweg naar het Flietsterbosk. Bij knooppunt 46 LKKA naar 65. Als de rustige landweg It Fliet de Easthimmerwei kruist de weg oversteken bij de driesprong. Over een bruggetje naar de parkeerplaats van een groencentrum en ga RA naar het monument voor Menno Simons.
Vervolgens over het pad langs het groencentrum RA op de Pannekoeksterweg. Aan het einde van het betonpad bij 68 RA naar 74 over het fietspad langs de provinciale weg. Bij 74 rechtdoor naar 53. De route slaat na Grauwe Kat RA op de Allengaweg. Bij 53 aan de rand van een bosje LA naar 58. De veldweg gaat over in een graspad. Heerlijk om te lopen. Het pad slingert zich door de weilanden.
Aan de rand van Arum de Van Camminghaweg volgen over het trottoir en fietspad. Bij 58 rechtdoor naar 79 en vervolgens LA de weg oversteken richting 70. Ter hoogte van de Kerksingel voorbij een woning aan de rechterkant over het gras een rondje lopen om de Lambertuskerk van Arum die omgeven is door een ruim kerkhof met linden. De slanke toren die al van ver opvalt draagt de signatuur van Thomas Romein. De kerk heeft een dertiende-eeuwse oorsprong, maar is in 1664 grotendeels verbouwd in gotische stijl. De toren is na een grote brand in 1836 gebouwd.
Vervolgens langs de Arumer Feart naar 70, passeer een heechhout, en loop door het veld naar de Schuttedijk, onderdeel van een van de eerste bedijkingen in Fryslân, It Pingjumer Gulden Halsbân. In de akkerrand bloeien korenbloemen en klaprozen. De vogels, vooral koolmezen en vinken, doen zich te goed aan de zaden van uitgebloeide zonnebloemen. De dijk, een cultuurhistorische pareltje, is behouden gebleven ondanks opeenvolgende ruilverkavelingen en maakt tegenwoordig deel uit van een prachtige wandelroute door de velden en over de kwelderwallen rondom Pingjum. Langs de Wytmarsumer Feart naar knooppunt 14.
De Schuttedijk is oorspronkelijk in de middeleeuwen aangelegd om de Marneslenk in te dammen. De Witmarsumer feart en de Harlinger Feart zijn de laatste overblijfsels van de slenk. In de richting van Pingjum is een doorwaadbare plaats. De buurtschap daar heet nog altijd ‘Nes’, mensen konden er via de paden te voet en met karren de overkant bereiken. Voor de zeewering gebruikten de inwoners, boeren en monniken, grond uit de omgeving. Daarom is dit deel van het Gulden Halsbân op de plek waar de Marneslenk dieper was en dus harder stroomde zandig, terwijl die aan de zuidkant van Pingjum meer zilte klei bevat, daar konden de lichtere deeltjes klei bezinken. De Schuttedijk is in de loop van jaren smaller geworden, maar gelukkig wel behouden gebleven. Boeren mogen de dijk niet zomaar egaliseren.
Bij 14 aan de overkant van de provinciale weg RA naar 16 over het fietspad. Als de weg in de dorpskom afbuigt, de Arumer weg volgen. Die kruist verderop de Menno Simonsstraat, op de kruising staat een eenvoudige kerkje van de Mennisten.
- 15
- 16
- 46
- 68
- 74
- 53
- 58
- 79
- 70
- 14
- 16