Van Hofstad naar Wad

Beschrijving

• Wilhelminaboom
  Deze linde werd in 1898 aangeplant ter gelegenheid van de troonsbestijging van Wilhelmina. Het hekwerk is versierd met de Appeltjes van Oranje. 
• Us Heit
  Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg was van 1584 tot zijn dood in 1620 stadhouder van Friesland. Hij kreeg de bijnaam Us Heit (Onze Vader). Dit standbeeld is er onder andere door de inzet van koningin Wilhelmina gekomen. Zij was ook degene die het beeld onthulde in 1906.
• Stadhouderlijk Hof
  De woning van Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg en zijn vrouw en nicht Anna van Nassau. Door de jaren heen is het gebouw uitgebreid en veel verbouwd door de verschillende stadhouders die hier woonden. Het poortje aan de rechterkant is nog wel origineel. Dit voormalige paleis bleef tot 1971 bezit van de koninklijke familie. Tegenwoordig is het een hotel.
• Princessehof
  Na haar regentschap, in 1731, liet Maria Louise het Princessehof bouwen. Dat wil zeggen ze liet een aantal bestaande gebouwen, waaronder de resten van de Papingastins uit de vijftiende eeuw, samenvoegen tot één hof. Maria Louise had een belangrijke porseleincollectie. Het hof is nu een prachtig Keramiekmuseum, waar je onder meer de in barokstijl ingerichte eetkamer van Maria Louise en haar keramiekverzameling kunt bekijken.
• Grote of Jacobijnenkerk
  Dit is de kerk die de Friese Nassau’s bezochten. Eind zeventiende eeuw kregen de stadhouders hun eigen bank om te zitten: de stadhouderlijke kraak. In de kerk liggen verschillende leden van stadhouderlijke families begraven, waaronder Anna van Nassau, de vrouw van Willem Lodewijk. Aan de oostkant van de kerk zit de Oranjepoort. Door deze deur kwamen vroeger de stadhouders de kerk binnen.
• Heringastate (Poptaslot)
  Neem ook een kijkje in het lieflijke hofje om de hoek bij de state aan de Hegedyk. Ook een erfenis van Popta, die het als arme vrouwengasthuis liet bouwen. Alleenstaande dames konden hier onbezorgd hun oude dag doorbrengen. Het hofje werd in 1711 gebouwd. In 1713 werd er aan de Buorren ook nog een prachtig gebeeldhouwde toegangspoort neergezet. De (inmiddels gemoderniseerde) woningen worden nog steeds bewoond.
• Landhuis Schatzenburg
  Dronryp stond bekend als een statig dorp door de tientallen staten die er stonden. Schatzenburg uit 1725 is het enige landhuis dat nog is overgebleven. Het werd bewoond door dr. Hermannus Huber, zijn vrouw Elisabeth de Hertoghe, en zijn ongetrouwde zwager Christiaan de Hertoghe. Huber was lid van Gedeputeerde Staten van Friesland en De Hertoghe was secretaris van prins Johan Willem Friso en later van zijn weduwe Maria Louisa van Hessen-Kassel (Marijke Meu). Je kunt het park alleen bezichtigen tijdens Open Monumentendag (tweede weekend van september). Op andere dagen moet je je behelpen met uitzicht op de tuin vanaf de Rypsterdyk. (Om bij Landhuis Schatzenburg te komen fiets je richting knooppunt 84. Het Landhuis ligt links van de derde rotonde aan de Eastryp. Fiets weer terug naar knooppunt 61 en vervolg de route)
• Botniastins (Klein Botnia)
  Botniastins kent een roerige geschiedenis. In de zeventiende eeuw werden de oprichters en bewoners, de roomse tak van de Botnia’s, met het verdrijven van de Spanjaarden uit Franeker verbannen. In 1588 stierf Anna van Nassau, de vrouw van de eerste Friese stadhouder Willem Lodewijk, hier op 24 jarige leeftijd tijdens haar eerste zwangerschap. En in de achttiende eeuw woonden verschillende hoogleraren van de Franeker Universiteit. Eén van hen was Johannes Lemonon, die stadhouder Johan Willem Friso als student had. Hij zou de prins in zijn woning hebben ontvangen. Tegenwoordig zit de Academie van Franeker in Klein Botnia.
• Camminghahuis
  De oostgevel van Camminghahuis, ook wel Sjaerdemahuis, is een restant van een stins uit circa 1400 en is mogelijk gesticht door Sicke Sjaerda, de eerste bewoner. Door de jaren zijn de families Van Cammingha, Juckema en Van Burmania eigenaar geweest van het pand. Nu zit er een bakker in en kun je er het lekkerste (stinzen)brood krijgen.\
• Martenahuis & Museum Martena
  Martenahuis of -stins werd in 1498 in opdracht van edelman Hessel van Martena gebouwd. Het pand werd tot 1694 bewoond door zijn nakomelingen. Daarna kocht Suffridius Westerhuis, burgemeester van Franeker, Martenahuis. Meteen na aankoop verbouwde hij de woning drastisch. Sinds 2006 zit Museum Martena in het pand. In het museum kom je meer te weten over de geschiedenis van Franeker. Er is ook een permanente expositie over Anna Maria van Schurman, de eerste vrouw in Nederland die, in de zeventiende eeuw, aan een universiteit studeerde en die veertien talen sprak, waarin ze ook correspondeerde met de Europese filosofische top uit haar tijd. En natuurlijk kun je het prachtige huis ook bewonderen.
• Martenatuin
  Toen burgemeester Surffridius Westerhuis Martenahuis kocht, drukte hij ook meteen een zijn stempel op de inrichting van de tuin. Hij was hierbij geïnspireerd door de Franse stijl. Rond 1834 werd de tuin opnieuw aangepakt, deze keer door tuinarchitect Lucas Pieter Roodbaard. De tuin kreeg nu meer kenmerken van de Engelse landschapsstijl. Martenatuin heeft een rijke stinzenflora en kun je vrij bezoeken.
• Poortgebouw voormalige Liauckamastate
  Liauckamastate was eeuwenlang het bezit van de oudste en voornaamste Friese families. De state werd in 1824 afgebroken, maar het poortgebouw staat er gelukkig nog wel. Liauckamastate is bekend door de ‘Pipenpoyse Bruiloft’. Dit zijn twee schilderijen die zijn gemaakt van de bruiloft van Jel Liauckema en Eart van Pipenpoy circa 1616. Ze laten dansende en etende gasten zien en zijn hiermee de eerste huwelijksreportage van Nederland! De schilderijen zijn te zien in het Fries Museum (De boerderij die er nu staat is niet vrij toegankelijk).
• De Kraak van Van Dam
  Ben je op zoek naar een bijzondere slaapplaats? Dan is dit voormalige gereformeerde kerkje een echte aanrader. Het orgel van bekende orgelbouwer Van Dam zit nog op zijn oorspronkelijke plaats, net als de preekstoel. Een unieke ervaring!
• Mariakerk: ingangsportaal Elgersmastate
  De ingang van de Mariakerk wordt versierd een prachtig ingangsportaal. Dit poortje uit 1664 is alles wat er nog over is van Elgersmastate, dat begin twintigste eeuw werd afgebroken. De stins van de famillie Elgersma stond vroeger aan de Dongjumerweg, ten oosten van de kerk.
• Rustpunt B&B Dyksterhuzen
  Toe aan pauze? Vlakbij Bitgummole ligt Rustpunt Dyksterhuzen. Hier kun je in de prachtige theetuin genieten van de uitzichten op Stiens, Ingelum of Leeuwarden. En goed om te weten voor als het warm is. Ze hebben ook ijs.
• Martenastate
  Het kasteeltje dat er nu staat is gebouwd in 1899 op de plaats van de een vijftiende-eeuwse state die in datzelfde jaar werd afgebroken. De oude state werd in de vijftiende en zestiende eeuw bewoond door de familie Martena. De huidige woning is niet vrij toegankelijk, maar het prachtige landschapspark er omheen wel. In het voorjaar kun je hier volop genieten van prachtige stinzenplanten. De indrukwekkende poort bij de ingang van het park is ook bijzonder. Deze poort sierde vroeger het Landschapshuis in Leeuwarden naast de Kanselarij. In de achttiende eeuw kwamen hier de Staten van Friesland bijeen. Halverwege de negentiende eeuw werd het Landschapshuis afgebroken en verhuisde de poort naar Martenastate.
• Túnmanswente
  Vroeger was dit de tuinmanswoning van Martenastate. Sinds 2006 wordt Túnmanswente gerund door studenten van het Friesland College en het Nordwin College. In de mooie theetuin worden onder meer vergeten groenten gekweekt. Het is hier heerlijk zitten met een koffie of thee en het zingen van de vogels op de achtergrond. Bezoek voordat je weer verdergaat ook het winkeltje. Hier haal je de lekkerste streekproducten.
• Dekema State
  Dekema State werd in de veertiende eeuw gebouwd en was toen nog een stins. Door de eeuwen heen groeide het steenhuis uit tot een adellijke woning die werd bewoond door onder andere de families Camstra, Dekema en Van Wageningen. Deze laatste familie woonde er ruim 200 jaar. Dekema State is nu een museum. Als je door het gebouw loopt, zie je elementen uit alle periodes terug. De stinzentuin is ook een waar paradijs, aangelegd in oude stijl en met veel liefde onderhouden. Er zijn bloemenbloemenborders, een boomgaard, een kas en een snijbloementuin. In het voorjaar fleurt prachtige stinzenflora alles op.