Foodwalk Leven met de Zee
De Foodwalk Leven met de Zee is een 13,7 km lange wandelroute langs de Waddenkust, waar wandelaars kennismaken met de natuur en cultuur van het Wad. Tijdens deze tocht leer je over lokale zeegroenten en schelpdieren, de ecologie van het Wad en de vissersgeschiedenis van dorpen zoals Wierum, Moddergat en Paesens.
Sights on this route
Starting point
De Breedte
9141 Wierum
Navigate to starting point
Wierum (Wierum)
Wierum is een dorp in de gemeente Noardeast-Fryslân waar 'de dyk it lân omklammet', ofwel waar de dijk het land omarmt.
Vissersmonument Wierum
Vissersmonument Wierum
Vissersmonument Wierum
Op de zeekdijk, tegenover de kerk. Dykstrjitte 4
9141 TJ Wierum
Verrekijker Der ’t de dyk ut lân omklammet
In Wierum symboliseert de uitdrukking "Der ’t de dyk it lân omklammet" de dijk die beschermend om het dorp ligt, zoals een moeder haar kind omarmt. De dijk staat centraal in de verbondenheid van Wierum met de zee. Door de verrekijker kun je eindeloos turen over de Waddenzee en het binnenland.
Verrekijker Der ’t de dyk ut lân omklammet
Verrekijker Der ’t de dyk ut lân omklammet
Dykstrjitte
Wierum
Het Wad wordt bedreigd
Je kunt het je niet voorstellen nu je hier zo fietst en geniet van het uitzicht, maar het kan zijn dat de Waddenzee voor het eind van deze eeuw niet meer bestaat. Dit unieke natuurgebied dreigt permanent onder water komen te staan door de stijgende zeespiegel.
Kwelder van Wierum ‘Kromme Horne’
De Kwelder van Wierum, “Kromme Horne,” biedt rustplaatsen voor wadvogels en is ecologisch belangrijk. Door erosie wordt het gebied bedreigd; herstel van rijsdammen zijn nodig om verdere afkalving te voorkomen. Zo blijft het kwelderlandschap behouden voor vogels en bezoekers.
Het Scheepswrak van Wierum
Het licht schijnt er altijd bijzonder en... wanneer heb jij een wrak van zo dichtbij gezien?
Rijsdammen op het Wierumer Wad
Rijsdammen op het Wierumer Wad vertragen waterstroming, waardoor sediment bezinkt en kwelders ontstaan. Deze kwelders beschermen de kust door golven te dempen en hebben ecologische waarde als leefgebied voor vogels en planten. Herstel van rijsdammen is cruciaal voor kustbescherming en natuurbehoud.
Schelpen van kokkels
De kokkel is een brede ronde ribbelige schelp en geelwit van kleur. De kokkel heeft een belangrijke plaats in de voedselketen van het Waddengebied. Voor veel wadvogels is de kokkel een belangrijke voedselbron. Vissers vissen handmatig op kokkel. Het vlees van de kokkel is mager en smaakvol.
Schelpen van Scheermessen
Langs de kust liggen veel scheermessen (Ensis directus), die speciaal worden bevist bij de Waddeneilanden. Aan boord worden ze in schoon zeewater zandvrij gemaakt, snel aan wal gebracht en verpakt. Dankzij de milieuvriendelijke vistechniek mogen ze onder het MSC-keurmerk verkocht worden.
Pantster van de Strandkrab
De strandkrab heeft een pantser van max. 8 cm breed en leeft aan zee. Hij is groen, geel, bruin of oranje en eet wormen en schelpdieren. Bij eb verstopt hij zich vaak onder stenen. Van krab wordt wel een smaakvolle soep getrokken.
Strandschelp
De visserij op strandschelp vanuit Harlingen speelt een rol langs de Noordzeekust. Regels beschermen de natuur en de voedselbehoeften van vogels. Seizoensgebonden vangstmethoden houden de balans tussen ecologie en economie in stand.
Schelp van de Waddenoester
De Japanse oester in de Waddenzee heet vaak ‘Waddenoester’. Handgeraapte oesters gaan naar restaurants of markten. Hun ziltige smaak varieert door het water waarin ze groeien. In de voortplantingsperiode worden ze slapper. Deze oesters dragen het Waddengoud-keurmerk.
Waddenmossel
Op de kustlijn vind je regelmatig schelpen van een weggespoelde Mossel. Mosselen komen in de Waddenzee veel voor. Het zijn schelpdieren die op de wadbodem leven en plankton uit het zeewater filteren. Op sommige plekken komen ze massaal voor en vormen ze mosselbanken.
Zeeaster en Lamsoor op de Peazemerlannen
Zeeaster en lamsoor zijn kwelderplanten op de Peazemerlannen. Lamsoor bloeit paars in juli-augustus en trekt bijen aan voor honing, maar zijn bladeren zijn oneetbaar. Zeeaster is eetbaar en wordt in de waddenregio als zeegroente geteeld en verkocht, hoewel het verward wordt met Lamsoor.
Peazemerlannen
Het prachtige gebied bij de dorpen Paesens en Moddergat is het hele jaar door in trek bij vogels. Ook voor de weidevogels zoals grutto, kievit en scholekster is dit een uitstekende plek. Zij zorgen voor passende ‘filmmuziek’ bij de schitterende verg...
Zeekraal op de Peazemerlannen
Zeekraal, ook bekend als Salicornia, is een lichtzoute, knapperige zeegroente die groeit op slikken en schorren, zoals op de Peazemerlannen. Deze pioniersplant gedijt in zoute omstandigheden en zit vol voedingsstoffen. Lekker in salades, bij lamsvlees, of in dips. Ook in de Waddenregio gekweekt.
Wilde Zeebaars vissen op de pier
In de Peazemer Lânnen ligt een pier die 2 km het Wad in loopt. Hier kun je vissen op wilde zeebaars. Zeebaars heeft lekker stevig, sappig vlees. Ambachtelijke vissers gebruiken staandwant, een duurzame methode met weinig bijvangst en zonder bodemberoering. Visserij is Waddengoud-gecertificeerd.
Oan 'e Dyk
Bij ons kun je, vanuit Paesens-Moddergat, alle dagen wadlopen of een waddenexcursie meemaken! Ook kun je dit combineren met ‘eten uit de zee’. Tijdens de activiteiten vertellen we over de natuur en geschiedenis van het waddengebied.
Zeevisserssnik: oud vissersschip Paesens
Op de toren van de Sint-Antoniuskerk in Paesens prijkt een windvaan in de vorm van een visserssnik, symbool voor de rijke visserijgeschiedenis van het dorp. Hoewel visserij hier is verdwenen, blijft de snik herinneren aan het maritieme verleden.
Zeevisserssnik: oud vissersschip Paesens
Zeevisserssnik: oud vissersschip Paesens
Zeevisserssnik: oud vissersschip Paesens
De Buorren
Paesens
Paesens
Paesens ontstond als vissersdorp aan de Friese kust en breidde later uit naar het westen, waar Moddergat opkwam. Door verzanding en dijken werd de visserij minder bereikbaar en raakte het dorp meer gericht op landbouw. Na de ramp van 1883, waarbij veel schepen vergingen, verdween de visserij.
Yke Muoi
Yke Muoi is een gelegenheid waar men koffie en thee kan drinken. Als je binnen komt is er een gevoel van herkenning. Een traditioneel huiskamergevoel maar met faciliteiten van nu.
Museum 't Fiskershúske
Museum 't Fiskershúske verzamelt en exposeert voorwerpen en bescheiden die betrekking hebben op de oude kustvisserij en het leven van de bewoners van het dubbeldorp Paesens-Moddergat.
Vissersmonument Moddergat
Op 6 maart 1883 verdwijnt een vloot met 22 schepen in een storm. Terwijl vrouwen en kinderen hopen op terugkeer, verzwelgt de zee 17 schepen en laat 83 mannen omkomen. Gerben Pasteleur overleeft op een luchtbel, spoelt aan op Schiermonnikoog en vangt later het lichaam van zijn broer.
Vissersvrouw monument
De vissersvrouw, ze wachtte tevergeefs... Het beeld ter nagedachtenis aan de Vissersramp van Moddergat.
Vissersvrouw monument
Vissersvrouw monument
Tegenover Museum 't Fiskerhúske op de zeedijk
Fiskerspaad
9142 VN Moddergat
Moddergat
Moddergat is een historisch vissersdorp, bekend om de ramp in 1883 toen 83 vissers omkwamen. Het monument op de dijk en Museum ‘t Fiskershúske vertellen het verhaal. Bezoekers genieten van de Waddenzee, het erfgoed en het dorpse uitzicht.
Vissershuisjes Moddergat
De vissershuizen in Moddergat hebben een kenmerkende topgevel en functionele inrichting. De zolder diende als turfopslag en er waren vaak aparte opslaghutten voor netten. Het oudste huis, uit 1684, geeft een inkijk in het vissersleven van toen.
Het Garnalenfabriekje (It Grenaatfabrykje)
De Garnalenfabriek Moddergat, gebouwd in 1924, werd na verval gerestaureerd en dient nu als educatief centrum. Ooit werden hier garnalen verwerkt, maar nu draait het om cultuur en natuurwaarden van het Wad.
Het Garnalenfabriekje (It Grenaatfabrykje)
Het Garnalenfabriekje (It Grenaatfabrykje)
Het Garnalenfabriekje (It Grenaatfabrykje)
It Grenaatfabryk 2-4
9142 VH Moddergat
Boerderij Zwart: 'Een dijk van een verhaal'
Een boerderij wordt een belevingscentrum over dijken, inclusief een dijkenmuseum met nieuwe verhaallijnen. Het project kost ruim 4 miljoen, inclusief publieke voorzieningen. De boerderij behoudt haar oorspronkelijke uiterlijk; voor renovaties wordt nog financiering gezocht.
Boerderij Zwart: 'Een dijk van een verhaal'
Boerderij Zwart: 'Een dijk van een verhaal'
Boerderij Zwart: 'Een dijk van een verhaal'
Oere 2
Moddergat
Freek Kamma ‘De Witte Papoea’
Freek Kamma geboren in het Wierum, was zoon van een visser en later zendeling en antropoloog in Papua. Zijn inzet voor de Papoeaanse cultuur leverde hem de bijnaam "de Witte Papoea" op. Na zijn terugkeer door politieke spanningen bleef hij strijden voor Papoeaanse rechten. Zijn graf ligt in Wierum.
Freek Kamma ‘De Witte Papoea’
Freek Kamma ‘De Witte Papoea’
Freek Kamma ‘De Witte Papoea’
Dykstrjitte 4
Wierum
Monument De Pierensteekster 'Wjirmdolster'
Het standbeeld "De Wjirmdolster" in Wierum eert de vissersvrouwen die vroeger wadpieren staken voor de visserij. Dit zware werk was essentieel voor het dorp, vooral omdat mannen vaak op zee waren. Het beeld symboliseert hun harde leven en het visserijverleden van Wierum.
Monument De Pierensteekster 'Wjirmdolster'
Monument De Pierensteekster 'Wjirmdolster'
Dykstrjitte 4
Wierum
Wierumer Aak
De Wierumer Aak, een historisch platbodemvissersschip uit het Wierum, was essentieel voor de visserij op de Waddenzee in de 19e en begin 20e eeuw. Het platbodemontwerp was geschikt voor het ondiepe water van de Waddenzee. Het schip staat nu als windvaan op de kerk van Wierum.
Eetcafé De Kalkman
Het dorp Wierum wil samen met Sense of place de vervallen pier (hoofd) weer beleefbaar maken samen met natuurontwikkeling en het herstel van de kwelders. Het project heet Kromme Horne, meer info in het eetcafé De Kalkman.
- 74